Steeds vaker realiseer ik me dat ik in 1958 geboren ben. Dertien jaar na de
Tweede Wereldoorlog. In mijn jeugd was oorlog een spel geworden. Mijn ouders
spraken er niet over maar ondanks de wederopbouw werden we overspoeld met
speelgoed geweren, pistolen en zelfs een metalen Luger – een Duits pistool – die ik
had gekregen.

Battle of Midway, Het beleg om Leningrad, de slag om Arnhem en D-
Day. Onze inspiratie deden wel op uit de vele oorlogsstrips, zoals Buck Danny en
de Victoria oorlog strips. Jan, mijn goede vriend, en ik speelde de beroemde veldslagen
na. Niet zoals nu op de computer, maar gewoon in de zandbak of in ons zwembad
bij een zeeslag.

Ziekengeld

Die bouwdozen waren ter voorbereiding van het oorlogsspel tijdens de grote
vakantie, in de zandbak van de school aan de Violenstraat in Hilversum. Al zolang
ik Jan kende woonde hij aan de overkant en waren we al goede vrienden. We
hadden ook dezelfde hobby: het voeren van reuze veldslagen, ter land, ter zee en
in de lucht. Vlak bij het Gemeenteziekenhuis waar ik een vaste bezoeker was was
een winkel waar we van ons zakgeld en soms van het ‘ziekengeld’
oorlogsspeelgoed kochten. In het ziekenhuis liggen brengt namelijk altijd geld op.
Bezoekers weten soms niet wat ze voor je moeten kopen en geven dan maar geld.
De basis vormden onze manschappen: militairen van Airfix op een schaal van 1:72.
Ze hoorden bij onze vliegtuigen en ander oorlogstuig. Het hele jaar waren we bezig
om ons voor te bereiden op de grote slag. Rond Oud en Nieuw verzamelden we
rotjes en ander vuurwerk. Als mijn moeder even niet oplette ‘leende’ ik haar
naaimachineolie. Die kon goed dienen als vlammenwerper!

Jaarlijkse veldslag

Voor de grote jaarlijkse veldslag in Hilversum werd het speelzand in de zandbak
door Jan opgehoogd zodat ik er vanuit mijn rolstoel goed bij kon. Na het uitgraven
van de loopgraven en het bouwen van de bunkers kon de strijd losbarsten.
Knikkers dienden als kogels en stuiters als bommen. Als een knikker een van de
manschappen raakte, was hij dood en werd in een massagraf gelegd. De stuiters
hadden een nog vernietigender impact: als een van de voertuigen of vliegtuigen
werd geraakt, werd die door middel van een rotje of vuurpijl opgeblazen. Dit had
meestal totale vernietiging tot gevolg. Jan en ik voerden uiteraard zelf het
commando. Zodra de bevelhebber, een van onze soldaatjes, werd
gevangengenomen of geraakt, was de slag verloren. Vele guldens zijn er zo
doorheen gejaagd. Mijn ouders hebben er nooit iets van gezegd. Alleen toen er
een rookpluim uit de zandbak opsteeg, na een aanval met naaimachineolie, werd
er wel even fronsend onze kant op gekeken.

Wereldleiders de zandbak in

Nu vele jaren later na de Koude Oorlog is de strijd in Oekraïne tegen Poetin en het tromgeroffel in China over Taiwan met op de achtergrond Amerika vraag ik me wel eens af of het niet verstandiger is om onze wereldleiders in de zandbak hun oorlogsspel te laten
spelen.