Na de Maartenskliniek woonde ik bij een hospita , de familie B , ze woonden in een mooi oud herenhuis aan de Paul Krugerstraat in Arnhem vlak bij het centrum.
Mijn oma en opa op bezoek in mijn kamer in Arnhem.
De eigenaar woonde boven, een echtpaar met hun twee dochters en ik woonde met Paul op de begane grond. Mijn godsdienstleraar Evert had een hellingbaan van hout getimmerd zodat ik de twee eerste treden kon overbruggen. Het was een mooi oud herenhuis met een kamer aan suite waar een wand tussen was gezet zodat er twee kamers waren die verhuurd werden door de familie B. Ik had de kamer aan de voorkant en Paul mijn buurman huurde de achterkamer. De GMD Gemeentelijke Medische Dienst was ingeschakeld door de maatschappelijk werkster van de Sint Maartenskliniek. Deze zou moeten adviseren om voorzieningen aan te brengen zodat ik ook naar het toilet kon en gebruik kon maken van de douche die in de keuken was gemaakt. Toen ik er al woonde, bleek dat voorzieningen voor de aanpassing van de toilet en de douche niet vergoed werden door de bedrijfsvereniging. Lees verder HET RESERVAAT UIT, de wereld in 1977-1980 Deel 2 Zelfstandig wonen!→
Het is zo ver , mijn tijd is gekomen vandaag zal ik na 7 jaar het reservaat verlaten en ga de wijde wereld in. Gisterenavond heb ik afscheid genomen van mijn kamergenoten, ik kreeg als afscheidscadeau van Birgit ,de jongste van de groep, een sjaal waar alle kamergenoten en de groepsleiding een stuk aan gebreid hadden met evenzoveel kleuren wol. Samen met een nieuwe ‘snorren mok ‘ die voorkomt dat mijn inmiddels groter geworden snor nat wordt van de koffie. Vanochtend ben ik door mijn ouders naar Arnhem gebracht samen met al mijn spullen.
Kamer Paul Krugerstraat voor het eerst alleen!
In Arnhem heb ik dankzij onze muziekleraar Frans een kamer gevonden. Gelukkig midden in het centrum op de Paul Krugerstraat 24 op loopafstand van het centrum en het station. Nadat we de kamer verder hadden ingericht zijn mijn ouders weer naar Dordrecht gereden. Mijn buurman Paul maakte me al snel duidelijk dat hij nog al op zichzelf was en dat gezamenlijk eten niet zijn bedoeling was. Een tegenvaller want eigenlijk was ik nog nooit alleen geweest en Lees verder HET RESERVAAT UIT, de wereld in 1977-1980 Deel 1→
Het laatste jaar op de Sint Maartenskliniek was ter voorbereiding op onze terugkeer in de “echte “ maatschappij. Maar er speelde ook intern heel veel. Er ging al langer het gerucht dat er veranderingen in de leefgroepen zouden komen. Chris Zaad onze Orthopedagoog had een plan ingediend bij de staf van het internaat en we werden uitgenodigd om in de grote aula bijeen te komen. Hier werd ons verteld dat ze met onze wilden praten over de grote verandering.
Verticalisering!
In de grote aula werd ons verteld dat we niet meer met leeftijdsgenoten bij elkaar zouden wonen (horizontale groepen), maar naar een gewone gezinssituatie zouden overgaan dit werd ook wel verticalisering genoemd.
Protest tekening tegen de verticalisering jan troost 1976
Op deze manier met elkaar wonen zou een enorme positieve ontwikkeling hebben op onze sociale ontwikkeling. Onze orthopedagoog was hier een warm voorstander van. Halverwege zijn betoog kookte het bloed al in mijn aderen, wat denkt die baardaap wel met zijn pijp. Het was voor mij wel duidelijk dit zouden we niet laten gebeuren. Mijn kamergenoten voelden het zelfde. Wat moesten wij met die kleintjes! Gezinssituatie nabootsen ze lijken wel gek, een gezin met 12 kinderen en drie moeders en één vader. Behoorlijk opgefokt verlieten we de aula.
Vive la Révolution
Ik nodigde twee van mijn vrienden uit op mijn kamer om een strategie te bedenken om dit onzalige plan te dwarsbomen. Om helder te maken dat we hier absoluut niet aan mee zouden werken hadden we op mijn slaapkamerdeur de kreet Vive La Révolution geplakt. Om maar meteen helder te maken dat we dit niet zouden pikken. In mijn grote spiekerbox had ik onze geheime voorraad Whiskey verstopt en dit was wel een moment om de Whiskey open te maken. Ik verzamel helmen uit de Tweede wereld oorlog en die deden we op, luchtbuksen werden in gereedheid gebracht. Op deze wijze zaten we onder het genot van een glas whiskey op mijn slaapkamer acties voor te bereiden. We maakten posters want we moesten mensen motiveren om tegen het voorstel te stemmen. We dachten toen nog echt dat we het konden tegenhouden. Dan komt er zonder kloppen, dit gebeurde wel vaker, een stagiaire binnen. Die schrok zich helemaal het apelazarus. Achteraf snap ik het wel drie rolstoelgebruikers met een geweer in de hand en Britse en Amerikaanse helmen op. Het verhaal dat er een aantal internaat bewoners zich er niet bij zouden neerleggen deed snel de ronde. Ook in de leefgroepen werden de onzalige plannen besproken. Een aantal personen van de groepsleiding waren voor dit nieuwe systeem maar die waren door de opleiding van de Kopse Hof vast gebrainwasht met hun idiote theorieën. Te vuur en te zwart wilden we vast houden aan onze oude vertrouwde groepsindeling. Zeker nu ik eindelijk in Kamer 1 zat, de poort naar de buitenwereld. Als je het geluk had om in Kamer 1 terecht te komen, ging de poort naar de wereld buiten open. Kort daarop was het herfstvakantie en gingen we naar huis op bezoek bij onze ouders.
De slag verloren
In januari 1977 na onze Kerstvakantie ging ik vol strijdlust in de Mercedes van mijn vader terug naar de Sint Maartenskliniek in Nijmegen. Pa en ma droegen mijn koffers naar Kamer 1. Ik rij de hoek om en zie voor onze kamer 1 allemaal kleine fietsjes staan. Ik voelde het bloed uit mijn hoofd wegtrekken. Het zal toch niet waar zijn?! Ja hoor, in de vakantie was het allemaal keurig geregeld. De grote verhuizing had plaats gevonden en de “gezinssituatie” was een feit. Ik was boos en teleurgesteld hoe zo meepraten? Over democratie hadden we vaak gesproken tijdens de geschiedenisles, hoezo democratie en meepraten ik had er even de buik vol van. Steeds minder kwam ik in de groep en ging in de andere Kamers mijn oude kamergenoten opzoeken. Geef nu wel toe dat het soms aandoenlijk was als Gerardje en Conny aan de broek trokken om je aandacht te vragen.
Na het behalen van ons diploma was het tijd om na te denken over onze toekomst buiten het reservaat. Omdat een aantal van ons nog geen helderheid hadden wat ze na hun studie moesten gaan doen, is er door de leiding besloten om de Projectgroep op te zetten. Onder leiding van één van onze groepsleidsters Jacqueline werd hier meteen na de vakantie mee gestart. Kamer 5 van de flat stond inmiddels leeg omdat het aantal kinderen die intern werden opgenomen snel afnam.
Eerste bijeenkomst Focus 1976
Onze projectgroep bestond uit 5 personen Gerda, Gerry, Diny en Anneke en ik natuurlijk. Al snel hadden we kamer 5 ingericht en er ook een bibliotheek en informatiecentrum georganiseerd voor alle revalidanten. Men kon bij ons terecht met vragen over cultuur, recreatie, woonmogelijkheden, seksuele voorlichting, studie, beroep en sociale zekerheid. We hebben aansluiting gezocht bij de Werkgroep Integratie Gehandicapten die inmiddels een kantoor in de Molenpoort in Nijmegen hadden. Deze was ter beschikking gesteld door de RMO Raad voor Maatschappelijke Opbouw. Hier hebben we in verschillende werkgroepen gezeten, toegankelijkheid, wonen en vervoer. Ik ben toen betrokken geraakt bij het eerste Focusproject in Nijmegen vlak bij het centrum. Tijdens een drukbezochte informatieavond (300 mensen met een handicap) in het Nijmeegse Universiteitshuis werd verteld over het Zweedse Focus wonen. Lees verder Sint Maartenskliniek 1971-1977 Voorbereiding op de wereld buiten! Deel 20→
Je zou het bijna vergeten maar ik heb ook nog op school gezeten op de Maartenskliniek. Vanaf het begin was dit een probleempje. Uit alle psychologische rapporten bleek dat er met mijn intellegentie niets mis was en ik met gemak Atheneum zou kunnen halen.
Veel school moeten missen
Helaas doordat ik op de lagere school heel veel in het ziekenhuis had gelegen, niet veel van school meegekregen. Als ik nu terug reken, heb ik ongeveer drie jaar van de lagere school in het ziekenhuis gelegen. Maar ondanks dat, ben ik altijd over gegaan. Het resultaat was dat ik sommige zaken nooit heb meegekregen.
Op de avond na één van mijn valpartijen, word ik met een gebroken sleutelbeen de ziekenboeg naar de vierde verdieping gereden. Die avond word ik bij Gerard op zaal gereden. Gerard was één van mijn groepsgenoten uit Kamer 3 en hij lag er al weer een week. Gerard was gek op Golden Earring , en in onze groep een gerespecteerd groepslid. Een buitengewone slimme vent. Ondanks de ernstige vorm van spierdystrofie, die hem enorm belemmerde in zijn lichamelijke activiteiten liep iedereen met hem weg. Als hij hulp nodig had bij het eten of drinken werd hij automatisch door zijn andere kamergenoten geholpen. Zijn uitstraling en zijn interesse in de ander maakte hem dan ook een praatpaal voor de groep. Die avond zei Gerard: “Jan ik wil dat je morgen naar een andere kamer gaat, want ik ga dood!”
De wielen blonken in het zonlicht (foto Jan van Teeffelen)
Ik reageerde als door een wesp gestoken. Natuurlijk ga je niet dood en ik laat me ook niet weg sturen! Hij vertelde me dat hij voelde dat het niet meer ging en dat hij aan het einde van zijn strijd was, tegen de spierdystrofie. Lees verder Sint Maartenskliniek 1971-1977 De Dood Deel 18→
Ik had van mijn moeder ooit het voorlichtingsboekje “Mama waar kom ik vandaan?” gekregen. Met de woorden: ‘je bent er nu oud genoeg voor. Je moet het maar eens lezen!’ Daarna hebben we het er nooit meer over gehad. Maar met deze informatie in het achterhoofd nodigde ik Joop, Gerda, Gerrie en nog een paar anderen uit om mee het bos in te gaan. Ik vertelde dat ik ze daar seksuele voorlichting zou geven. Gewapend met een lege fles cola, een zakje zout uit de chips zak, een lege zak chips en stukjes zilverpapier van De King pepermunt trokken we het bos in achter onze school de Monnikskap.
Binnen de muren van de instelling waar ik vanaf 1971 zou wonen, was seksualiteit volledig taboe. Gehandicapten hadden geen seksuele gevoelens, zouden ook nooit kinderen krijgen. Want daar moest je voor trouwen en wie wilde nu trouwen met een gehandicapte?
Harry en Jan voor de flat in het zonnetje 1971
Dit was in grote lijnen de gedachte van onze groepsleiding en zeker van de nonnen die nog steeds een belangrijke rol hadden in de dagelijkse leiding van het internaat.
De Kinderboerderij
Op een mooie zomerdag kwam H. naar mij toe. H. was lid van de Maartensschuit onze Carnavalsvereniging. Hij woonde in kamer 2 en hoorde bij de groteren en stond op het punt om het reservaat te verlaten en de wijde wereld in te gaan. Jan, ik heb een verrassing voor je, maar het is wel geheim, ga je even mee naar de kinderboerderij? Lees verder Sin Maartenskliniek 1971-1977. Relaties en seks binnen het reservaat. Deel 17→
Wim zoon van de slager in Glanerbrug had nadat hij het weekend naar huis was geweest frikandellen meegenomen. Die avond zouden we lekker frikandellen eten. Rond 21.00 uur ging de groepsleiding naar huis en Wim luisterde aan de deur of ze echt weg waren. Ik had van thuis een dompelaar meegekregen, dit was een warmte element om je tandenborstel water mee warm te maken. Maar je kon er ook water mee warm maken voor thee. Met dit in gedachten hadden we de koekjestrommel leeg gemaakt en in de kledingkast gezet. We vulde hem met rode wijn en toen het warm was stopten we de frikandellen erin. Hij stond in de kast, want als er iemand binnenkwam konden ze niet zien dat we iets aan het koken waren. Iets wat absoluut verboden was. Na een eerste hap vonden we het echt niet lekker en besloten het maar naar de meiden te brengen! Met een oude babyfoon die ik van mijn vader had gehad hadden we een verbinding gemaakt met de kamer van de meiden. Met veel kunst en vliegwerk hadden we een electriciteitsdraad gespannen tussen onze kamers. Was niet simpel geweest want we sliepen op de derde verdieping en tussen ons en de meiden sliep één van onze nonnen. Op die manier konden we contact hebben met de kamer van Gerrie, Gerda en Josefien.
De meiden hadden wel zin in iets hartigs. Toen we de draad aangelegd hadden, hebben we
In de zomervakantie mochten we 2 weken naar huis. Als ik naar huis ging, gingen we vakantie vieren in het huis van mijn oom en tante in Hilversum. Van de verzekering mochten we niet langer uit de Sint Maartenskliniek.Toch hadden we zes weken van school vrij. Tenminste als je het geluk had dat Zuster Litancia, hoofd van de school, of een van de andere onderwijzers had voorkomen dat je in handen van de witte dokters viel. Juist in deze tijden werden jongeren vaak geopereerd. Als je geen operatie boven het hoofd hing had je echt vrij. Maar vier weken vakantie op de kliniek, waar je ook nog veel minder therapie kreeg, verveelde je je… énorm. Onze kamer, kamer 3, had het voorrecht om in deze periode eerste mannelijke groepsleider te krijgen. Theo zijn komst gaf in het begin nog al wat problemen met de meiden. Die wilde niet dat hij hun zou komen helpen. De jongens van onze kamer vonden dat belachelijk want wij werden wel altijd geholpen door de vrouwelijke groepsleiding. We hebben in die vakantie een keer gestaakt en laten weten dat we niet door onze vrouwelijke groepsleiding niet geholpen wilde worden! Na wat eerste schermutselingen werd Theo toch geaccepteerd door de meerderheid van de meiden. Wij jongens vonden het geweldig en Theo was voor ons ook een soort van vaderfiguur, met vier moeders dat wel! Kort daarop zou ik mijn eerste kamp mee maken.
Borculo
In de boerderij; “De Paardestal”. We zaten op het terrein van Klein Borculo,
een jongensinternaat. In 1898 werd het dorp Borculo door de Rooms-Katholieke kerk ingewijd als opvangplaats en opvoedingsgesticht voor jongens die niet langer thuis konden wonen. Het heette toen nog het Leo-Gesticht. Tot in de jaren ’80 is dit internaat gebleven. Bij dit internaat waren ook meerdere scholen (LTS, MAVO, Tuinbouwschool), huizen voor de gasten, huizen voor de fraters, een kapel en een fratertuin.
