In 1988 ben ik getrouwd samen met mijn vrouw. We beloofde elkaar trouw en zorg voor elkaar in goede en slechte tijden.

Mantelzorg

Dat was nog voor dat de term ‘mantelzorg’ werd gebruikt door de overheid. De term is in 1971 uitgevonden  door mevrouw. Hattinga Verschure  “ De zorg die men binnen zo’n groep aan elkaar verleent is  voor elk lid van de groep als een mantel, die verwarmt, beschut en beveiligt,” schreef ze.

In die tijd was het gezin de hoeksteen van de samenleving was. De AAW, de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet, moest door de Europese rechtspraak gewijzigd worden. Hier werden voorzieningen zoals de rolstoel, woningaanpassing en een aangepaste auto uit bekostigd. Omdat er sprake was van leeftijdsdiscriminatie (tot 65 jaar). Begon het Kabinet Lubbers 1985 het woord ‘mantelzorg’ te introduceren bij zorg aan personen met vrij ernstige lichamelijk, verstandelijke of psychische beperkingen. De (bereidheid tot) wederkerigheid, zoals Hattinga Verschure het bedoelde is inmiddels uit het woordenboek verdwenen.

Kabinet Rutte 1

Onder Kabinet Rutte 1 is het woord ‘mantelzorg’ als oplossing aangegrepen om de enorme bezuiniging en afbraak van de verzorgingsstaat te vergoelijken. “We gaan weer voor elkaar zorgen net als vroeger”. Wat ze er bij vergeten te vertellen is dat de situatie vóór 1970 enorm anders was. De man werkte buitenshuis en de vrouw zorgde voor het huishouden en de kinderen.

De gemantelden

Als goedmakertje werd ‘het mantelzorg compliment’ in het voor uitzicht gesteld in 2007: 250 euro, die de mantelzorg cadeau kreeg als dank voor alle vrijwillige zorg. Niet veel later is deze 250 euro al gezakt naar 200 euro en nu mogen de Gemeenten het zelf beslissen. De mantelzorgers hebben zich sinds 2004 verenigd, om voor hun belangen op te komen . Veel minder aandacht is er voor hoe de gemantelden zich zelf voelen of over deze hele kwestie nadenken. Sommige Gemeente zien de mantelzorger nu als perfect middel om te bezuinigingen. Waarom een elektrische rolstoel als je een rolstoelduwer naast je in bed hebt liggen!

Hoe moet ik nu straks  een keer goed ruzie maken als ik steeds meer afhankelijk wordt van mijn vrouw, dochter of zoon. Waar blijft de wederkerigheid in onze relatie?

Sorry, we hebben het druk

Met Makkers Unlimited hebben we tijdens landelijke politieke bijeenkomsten actie gevoerd. Onze mantelzorger zaten geketend: met een ketting vast aan ons, vast aan de gemantelde. Toen ze vroegen aan de politici om hun taak even 10 minuten over te nemen. was het meest gehoorde antwoord: “Sorry, we hebben het druk”en “even geen tijd!”

Column Jan Troost

Hoe gebruiken we termen als ‘participatie’ en ‘zelfredzaamheid’ voor de communicatie met en over mensen met een beperking, of misbruiken we zulke woorden! Vader Jan en dochter Jeske Troost behandelen ieder editie van Support Magazine een buzz woord. Dit keer:  de ‘mantelzorger’.

Mantelzorgers zijn dus mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit hun omgeving. Dit kan een partner, ouder of kind zijn, maar ook een ander familielid, vriend of kennis.

Eerder verschenen in Support Magazine nr 2 april 2015