De Vlaamse journalist Luk de Wulf maakte vorig jaar een prachtig YouTube filmpje van Tima. Een negenjarig meisje dat in een rolstoel zit. Het is echt de moeite waard om te kijken. 

Deze film is gemaakt  in samenwerking/opdracht door Ouders voor Inclusie Belgie

Deze campagne heeft de titel gekregen #sayyes — ‘zeg ja tegen kindjes zoals ik’. Het werd in België een enorme hype. Veel mensen schaarden zich achter deze oproep. Waarom? Omdat het appelleert aan een gevoel van rechtvaardigheid denk ik. En omdat het laat zien wat we allemaal willen. Zorgen dat iedereen mee kan doen.

Nederland

Eigenlijk doen we in ons land iets heel raars. We lossen heel veel op met zorg, terwijl dat vaak niet de beste oplossing hoeft te zijn. Een goed voorbeeld vind ik altijd het openbaar vervoer. Dat is helaas nog steeds niet echt goed toegankelijk. Dan maak je dat toch toegankelijk zou je denken… Nee, we laten een optocht van aangepaste busjes rijden achter niet-toegankelijke streekbussen. Waarom maken we niet gewoon alles toegankelijk? Daar heeft iedereen profijt van. Je komt elkaar dan ook echt tegen. Hetzelfde geldt voor het onderwijs. Voor de ouderenzorg. Voor de gehandicaptenzorg. We zorgen over het algemeen heel goed voor mensen die iets nodig hebben hoor. Maar Nederland kent geen echte traditie van inclusie. We zijn gewend om dingen voor mensen apart te regelen. Vaak ook buiten het zicht van de samenleving.

Het Dorp

Bedenkt u zich dat onze eerste grote crowdfunding-operatie op TV zo’n 55  jaar geleden ‘open het dorp’ was. We zamelden geld in om lichamelijk gehandicapte mensen — apart — bij elkaar — aan de rand — van Arnhem te laten wonen. Ook nog eens op heuvels trouwens. Wat ik als rolstoeler persoonlijk toch best sadistisch vind.

Studie

Toen ik zelf 20 jaar geleden wilde gaan studeren en om een vervoersvoorziening vroeg om naar de universiteit te komen omdat het openbaar vervoer niet toegankelijk was, werd dat afgewezen. Mensen zoals jij — gehandicapt — hoeven niet te studeren. Ik werd boos en zocht contact met de politiek. Het beleid werd gelukkig gewijzigd en ik kon wél gaan studeren.

VN Verdrag

Nederland heeft anderhalf jaar geleden eindelijk het VN verdrag voor rechten voor mensen met een beperking geratificeerd. Tegelijkertijd is wettelijk vastgelegd dat gebouwen en voorzieningen toegankelijk moeten worden gemaakt voor mensen met een beperking. Dat betekent dat we moeten werken aan gelijkwaardigheid. In de zorg. In onze samenleving. In ons beleid. Waarin we mensen niet apart zetten als ze anders zijn. Waarin we niet alles oplossen met zorg. Waarin we vooral kijken naar de mens achter een handicap, ziekte of ouderdomsgebrek. Ik pleit voor een inclusieve samenleving waaraan iedereen — jong en oud, gehandicapt en gezond, enz. — mee kan doen. En we dát regelen.

Fotomodel

Dat vraagt wat van mensen met een zorgvraag zélf. Laat zien dat je er bent en vertel wat je nodig hebt om het leven te leiden dat je wilt. Ik ken een meisje met Down dat een contract heeft gekregen als fotomodel. Een verdere emancipatie dus van cliënten en patiënten. Misschien moeten we ook eens ophouden met woorden als cliënten en patiënten. We zijn gewoon allemaal unieke burgers.

De Samenleving

Het vraagt ook wat van de samenleving. We moeten ons allemaal afvragen wat we kunnen bijdragen om ervoor te zorgen dat iedereen uit de voeten kan. Wat kan ik als museum, dienstverlener, buurman of werkgever doen? Je ziet bijvoorbeeld prachtige initiatieven van supermarkten die hun personeel trainen hoe om te gaan met mensen met dementie. Zo krijgen we een dementievriendelijke samenleving.

Gemeenten

Het vergt ook wat van gemeenten. Op lokaal niveau komt alles wat met het gewone leven te maken heeft bij elkaar. Toegankelijke gebouwen. Openbaar vervoer dat door iedereen gebruikt kan worden. Sportclubs waar mensen met en zonder handicap met elkaar samen trainen. Gewoon naar school. Zorg en ondersteuning om echt mee te kunnen doen. Gemeenten hebben een belangrijke opdracht om te werken aan de inclusieve samenleving.

1 e Nationale Congres: Gelijk = Gelijk

Op 29 november is het eerste grote congres over het VN verdrag voor rechten voor mensen met een beperking. Met een prachtige titel: ‘Gelijk = Gelijk’. Gemeenten kunnen op die dag van elkaar leren.

Aaanmelden: www.gelijkisgelijk.nl

“Aandacht maakt alles mooier” is de slogan van een bekende Zweedse meubelmaker. Ik denk dat dat zo is. Oprechte interesse in elkaar leidt tot meer gelijkwaardigheid. Denk af en toe eens aan het filmpje over Tima en stel jezelf vraag:

“Wat zou ik willen in zo’n situatie?” Laten we daar met z’n allen aan werken!

Otwin van Dijk

Burgemeester Oude IJsselstreek,

voormalig Tweede Kamerlid 

De rollende Burgemeester