Ik had van mijn moeder ooit het voorlichtingsboekje “Mama waar kom ik vandaan?” gekregen. Met de woorden: ‘je bent er nu oud genoeg voor. Je moet het maar eens lezen!’ Daarna hebben we het er nooit meer over gehad. Maar met deze informatie in het achterhoofd nodigde ik Joop, Gerda, Gerrie en nog een paar anderen uit om mee het bos in te gaan. Ik vertelde dat ik ze daar seksuele voorlichting zou geven. Gewapend met een lege fles cola, een zakje zout uit de chips zak, een lege zak chips en stukjes zilverpapier van De King pepermunt trokken we het bos in achter onze school de Monnikskap.

Het groepje stond in een cirkel om me heen. Toen begon ik met de seksuele voorlichting: Men neme een cola fles, en doet daar wat propjes zilverpapier in. De fles stelt het mannelijk geslachtsorgaan voor, de propjes zilverpapier de zaadjes van de man. Ik gaf de fles even aan Gerda zodat ik de zak chips open kon maken en er het zakje zout in kon doen. Hierna nam ik de fles weer aan van Gerda en stopte de opening van de fles in de chips zak. Na wat heen en weer schudden verlieten de zaadjes (propjes zilverpapier) de fles, en na wat handmatig kneden in de chipszak kwam het met zilverpapier omwikkelde zoutzakje uit de zak. De bevruchting had plaats gevonden. Na 9 maanden zou de nieuwe wereldburger zijn intrede doen. Ik vermoed dat mede door deze voorlichting er meerdere kinderen zijn geboren!

Relaties binnen het reservaat

Natuurlijk ontstonden er ook binnen de muren van de Maartenskliniek relaties. De hoofdprijs was natuurlijk een groepsleidster of stagiaire. Die eer is mij nooit ten dele gevallen. In ieder geval, niet binnen de muren van de Maartenskliniek. Maar F., een van de dwarslaesies, is er wel van door gegaan met mijn groepsleidster. Maar aan de vriendinnen van toen heb ik nog steeds goed herinneringen. De blauwtjes die ik toen opliep waren natuurlijk ook talrijk!

Maar met een aantal heb ik nog steeds contact, en dat  soms al 43 jaar. Ook een aantal oude kameraden uit die tijd zie of hoor ik nog met enige regelmaat. Het leven in een instituut samen geeft soms een band voor het leven. Enigszins jaloers was ik wel zeker toen mijn grote stille liefde, een stagiaire uit Maastricht (Lillian) voor mij onbereikbaar was. Ze heeft het overigens nooit geweten. Heb het haar nooit durven  zeggen. Toch kom ik haar nog bijna ieder jaar tegen in Maastricht met de Carnaval. Wie weet heb ik ooit nog eens het lef, om het haar alsnog te vertellen.

Tortelduifjes

In kamer 1 zaten Piet en zijn vriendin, twee tortelduifjes. Waar ik, nu ik er weer aan denk, nog de kriebels van krijg. Het leek wel of ze nooit aan iets anders dachten. In de woonkamer waar je met 12 mensen dag en nacht onder elkaar bent, zijn verliefde kamergenoten een ramp. Geen zinnig woord kwam er meer uit. Ze ontdoken de afwas en het opruimen en zelfs onder het eten zaten ze te flikfooien. Misschien was het jaloezie, maar zoveel liefde voor elkaar, is niet goed voor de groepssfeer. Nou lag die beste jongen ook nog bij mij op de kamer, en zij kon wel wat lopen. Dus als wij om 21.00 uur verplicht moesten gaan slapen, kwam zij rond 21.30 uur de kamer binnen sluipen om hem zijn nachtzoenen te brengen. Je verraad je kamergenoten niet, maar stilletje heb ik wel eens gehoopt dat de groepsleiding haar tas was vergeten. Maar nee hoor, sommige lui hebben gewoon mazzel. Nou ja, achteraf ben ik wel blij voor hem, want hij heeft er van kunnen genieten. Drie jaar later zou hij overlijden aan de gevolgen van spierdystrofie, zijn vriendin achterlatend. Veel jongens met spierdystrofie zouden hem volgen en hadden de ervaring die Piet op het gebied van intimiteit, seksualiteit en liefde nooit gehad. Piet je was een mazzelaar. Hij heeft het leven gedronken en er uitgehaald wat er in zat. Dat is een levensles die ik met me mee neem. Ik wou dat al die andere jongens dit mee hadden kunnen maken. Maar zij zijn vaak alleen in gedachte gezoend en hebben nooit lichamelijk seksualiteit mogen delen. Ja, er mocht zelfs niet over gesproken worden. Want wat niet weet, wat niet deert!?

Hulpverlening

Een van mijn beste kameraden had ook spierdystrofie, en hij werd verliefd op één van de meiden. Op een avond werd me de vraag gesteld of ik ze samen kon brengen op onze kamer. Zodat ze samen konden vrijen met elkaar. Hij was mijn beste vriend, en haar kon ik ook niets weigeren. Ik heb ze geholpen. Hoe lastig ik het ook vond. Maar toen hij een jaar later overleden was, realiseerde ik me, dat hij wel de liefde heeft gekend. Nu nog denk ik wel eens, als je zo opgesloten bent in jezelf. Je hebt niet de kracht om iemand in je armen te nemen. Je hebt zelfs hulp nodig van derden om gewoon twee verliefde mensen met een beperking samen te brengen. Als ik er nu nog aan denk wordt ik er ook wel een beetje treurig van!  Want ik weet dat anno 2014 dit soort  zaken nog steeds moeilijk of niet bespreekbaar zijn.

Seksuele hulpverlening

Jaren later bij mijn afscheid als voorzitter van de Chronisch Zieken en Gehandicapten Raad (CG-raad, nu Ieder(in)) wilde ik maar één cadeau. Welker uiteindelijk werd aangeboden door de voorzitter van de Raad van bestuur van AGIS, Eeke van der Veen, inmiddels Oud Kamerlid van de PvdA. AGIS was bereid om als “mijn cadeau” een onderzoek te bekostigen om te kijken of seksuele hulpverlening binnen het revalidatie pakket kon worden opgenomen. Zodat seksuologen zoals Jim Bender hun werk kunnen doen. Want seksualiteit, relaties en handicap is nu nog steeds moeilijk bespreekbaar! Gelukkig weten we nu dat mensen met een handicap ook seksuele gevoelens hebben.

Masturbatie

Maar in de jaren 60 bestond het niet. Gehandicapten hadden geen seksuele gevoelens. Voorlichting kregen we niet want “wat niet weet, wat niet deert.”  Wij vonden toen, als jongeren uit de jaren zeventig, dat ook het helpen bij masturbatie voor mensen die dat zelf niet konden een taak was van de groepsleiding. Een van de nonnen had hier een andere oplossing voor, een heel koude washand! Ook binnen de groepsleiding werd hier natuurlijk  verschillend over gedacht. Onze visie was toen dat de groepsleiding of de verpleegkundigen hielpen met eten, aankleden en wassen. Waarom dan ook niet bij masturbatie? Nu is dat inmiddels strafbaar en is er mede dankzij het initiatief van Henk van Koperen (bewoner van Het Dorp Arnhem), die de SAR (Stichting Alternatieve Relatiebemiddeling) in 1982 opgerichte. De SAR helpt mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke handicap bij het zoeken naar een alternatief voor een seksuele relatie. Dit gebeurt in de vorm van seksuele dienstverlening. Nu, anno 2017, is er nog steeds te weinig aandacht voor. Maar we erkennen wel dat ook mensen met een handicap seksuele gevoelens hebben. We gaan er op vooruit!