Veel gemeentes grijpen met de nieuwe Wmo 2015 hun kans om flink te bezuinigen op de hulp bij het huishouden (Hbh).
Soms hebben mensen uit onze achterban al voor 1 januari 2015 een brief gekregen waarin de gemeente zegt dat zij vanaf 1 januari 2015 minder of geen Hbh meer krijgen. De ene gemeente stuurt iedereen dezelfde brief en bij andere gemeentes vindt er eerst nog een gesprekje plaats. Wat mag de gemeente wel en niet doen?
Hoe zit het ook al weer?
Als mensen met een handicap hulp of begeleiding nodig hebben bij hun zelfredzaamheid en/of ‘participeren (deelnemen) in de samenleving’, hebben ze recht op hulp vanuit de gemeente. Om vast te stellen welke hulp en ondersteuning nodig is, zal de gemeente eerst onderzoek moeten doen naar uw beperkingen en hoe deze opgelost kunnen worden. De gemeente kijkt naar de thuissituatie (zijn er huisgenootjes waarvan verwacht mag worden dat zij taken overnemen), het sociale netwerk (zijn er mantelzorgers/vrijwilligers die taken willen overnemen) en algemene/voorliggende voorzieningen (‘tafeltje dekje’, openbaar vervoer ) of wetgeving (Wet langdurige zorg, Zorgverzekering) die een beperking kunnen wegnemen. Als dat niet het geval is, dan zal de gemeente een compenserende (maatwerk)voorziening moeten aanbieden. Deze verplichting (compensatieplicht) heeft de gemeente vóór en nà 1 januari 2015.
Onderzoeksplicht
De gemeente is verplicht om goed onderzoek te doen naar de zelfredzaamheid en participatieproblemen van elke individuele inwoner met een beperking of handicap. Een algemene brief zonder individueel onderzoek naar alle inwoners met Hbh sturen, is in strijd met de onderzoeksplicht van de gemeenten. Meer juridisch: “de gemeente voldoet dan niet aan het zorgvuldigheidsvereiste”.
Advies: als de gemeente in een (algemeen) besluit uw Hbh verlaagd terwijl er geen of onvoldoende onderzoek is gedaan, dan kan u binnen 6 weken bezwaar aantekenen.
Vaststellen uren Hbh door Zorgaanbieders
Er zijn gemeentes die de inwoners een besluit toesturen, waarin staat dat zij recht hebben op een ‘schoon huis’. Met dit besluit moeten zij naar de Zorgaanbieder om in gezamenlijk overleg na te gaan hoeveel uur Hbh nodig is om een ‘schoon huis’ te hebben.De gemeente schuift een deel van het onderzoek (hoeveelheid Hbh) door naar de Zorgaanbieder. Het probleem is dat u als u er met de Zorgaanbieder niet uitkomt, bij de Zorgaanbieder geen bezwaar of beroep mag indienen. Een bezwaarprocedure kan alleen maar bij een overheidsinstantie, zoals de gemeente.
De gemeente mag niet zomaar een deel van hun onderzoek (vaststellen aantal uren Hbh) overlaten aan een Zorgaanbieder, zonder daar een formeel besluit aan te koppelen. De gemeente zal de uren Hbh formeel moeten vaststellen en kan dit niet ‘over de schutting’ van de Zorgaanbieder gooien.
Hier zit nog een ander addertje onder het gras. Stel dat u niet binnen 6 weken bezwaar aantekent tegen het ‘schoon huis’ besluit van de gemeente en u komt er met de Zorgaanbieder niet uit, dan kan u niet meer in bezwaar gaan.
Advies 1: als u vindt dat u meer uren Hbh nodig hebt dan de Zorgaanbieder vaststelt, moet u binnen 6 weken nadat de gemeente het besluit voor een ‘schoon huis’ heeft genomen, bezwaar maken.
Advies 2: als er na 5 weken nog geen afspraken met de Zorgaanbieder zijn gemaakt, kan u pro forma bezwaar aantekenen.
Normtijden
De gemeente mag regels en eisen stellen aan bepaalde (maatwerk)voorzieningen. Dit geldt ook voor Hbh. De gemeente stelt deze regels vast in de Wmo verordening en/of beleidsregels. Een van de bekendste regels zijn de normtijden. Een gemeente stelt dan vast hoeveel minuten Hbh iemand krijgt voor het schoonmaken van een woonkamer, slaapkamer et cetera. Je ziet dat gemeentes vanaf 1 januari 2015 deze normtijden Hbh fors verlagen of zelfs op 0 zetten. De gemeente mag dit allemaal in hun Wmo Verordening of Wmo Beleidsregels vastleggen. Wat de gemeente niet mag doen is zonder (volledig) individueel onderzoek, iemand de normtijden toekennen “omdat dit nu eenmaal in de Wmo verordening staat”. De gemeente is en blijft verplicht om bij elke individuele inwoner na te gaan of de beperkingen op het gebied van zelfredzaamheid en participatie voldoende zijn gecompenseerd. Bij de meeste mensen zullen de normtijden voldoen, maar er zijn altijd situaties waarbij iemand meer Hbh nodig heeft.
Advies: als u vindt dat u meer Hbh nodig hebt dan de normtijden die de gemeente hanteert, kunt u binnen 6 weken bezwaar aantekenen.
Geen Huishoudelijk bij het huishouden
Er zijn gemeentes die Hbh helemaal hebben aangeschaft. Zij vinden dat u zelf een oplossing moet zoeken. De gemeente schrijft dit in een algemene brief/besluit naar alle inwoners met Hbh. Dit mag niet. De gemeente zal per inwoner met een beperking op het gebied van de zelfredzaamheid en/of participatie, onderzoek moeten doen naar de mogelijkheden om deze beperkingen op te lossen. Het simpelweg afschaffen van Hbh, zonder onderzoek te doen naar de gevolgen voor de zelfredzaamheid van de individuele burger, is uit den boze!
Advies: als u niet (langer) zelfredzaam bent omdat de gemeente de Hbh heeft afgeschaft, kan u binnen 6 weken bezwaar aantekenen.
Christiaan Dol
Juridisch adviseur Terug naar de bossen.
Terug naar de Bossen heeft een eigen huisjurist die jullie zo goed als gratis (alleen met een onkostenvergoeding) kan bijstaan. Je kan je bij mij aanmelden. Maak hier gebruik van! Als je 10 euro per jaar doneert als vriend(in) van Terug naar de bossen (meer mag ook) kun je hier al gebruik van maken. We willen hier een aparte pot van maken voor eventuele proefprocessen. Stichting Behoud Gehandicapten Emancipatie NL95 TRIO 0254356869
Woordvoerder Jan Troost
terugnaardebossen@gmail.com