Tag archieven: Gehandicaptenraad

Historie: De zaak ‘Rietdijk’.

Geschiedenis, Opiniestuk, , , , , ,
Cultuur filosoof Wim Rietdijk 1927-2020 is op 22 april 2020 overleden.  De laatste jaren leed hij aan Parkinson. We zijn het zeker nooit eens geworden! Maar wat waar is, is waar mede dankzij zijn visie staat handicap als grond van discriminatie wel in het strafrecht. Wim rust zacht. Onderstaand artikel heeft op 16-5-2020 in Het Haarlems Dagblad gestaan. Wat ik goed begrijp is dat zijn dochter hier op reageerde en heb bij haar het volgende bericht op haar Linked Inn gedeeld.

“Beste Candide wens je veel sterkte met het overlijden van je vader Wim Rietdijk. Al hoe wel we de degens gekruist hebben tijdens meerdere uitzendingen en debatten over zijn visie over zijn uitspraken in de Holle diamant. Zijn visie zal ik nooit delen. Maar dat staat los van zijn persoon. Sterkte”

Haarlems Dagblad

Over de doden…
is een rubriek waarin het leven wordt beschreven van onlangs overleden bekende en minder bekende mensen. Weet u iemand die postuum een plek in de krant verdient? Mail dan naar stadsredactie@haarlemsdagblad.nl

Verdediger van euthanasie kan zelf leven met handicap

Voormalig voorzitter Jan Troost van de Gehandicaptenraad zet bij het overlijden van cultuurfilosoof Wim Rietdijk even een aantal emoties opzij. ,,We zijn het nooit eens geworden! Maar mede dankzij zijn visie staat handicap als grond van discriminatie wel in het strafrecht. Wim rust zacht.”Aanvankelijk is Rietdijk als cultuurfilosoof eigenlijk maar in een zeer kleine kring bekend. De theoretisch fysicus en wiskundige schrijft voor Filosofie Magazine wel Een filosofie voor het cybernetisch-biotechnische tijdperk, maar zijn lezerskring is zeer beperkt. En nog steeds, want De Slegte is zijn belangrijkste verkooppunt. De docent aan het Lorentz Lyceum in Haarlem brengt zijn leven in relatieve rust door. Maar op 5 februari 1999 verandert dat op slag. Parool journalist Maurits Schmidt tekent in zijn boek De holle diamant een aantal uitspraken op van Rietdijk. De holle diamant handelt over New Age, de beweging van spiritualisten die ook weer ter ziele lijkt.In het boek stelt Wim Rietdijk dat mensen die geestelijk of lichamelijk onvolwaardig zijn door middel van abortus of euthanasie gedood zouden moeten worden. Rietdijk spreekt over ‘die paar mongooltjes’, die ouders veel leed berokkenen en de maatschappij veel kosten. Ook de veelbesproken bioloog Midas Dekkers laat zich niet onbetuigd met een pleidooi voor ingrijpen in de erfelijkheid door selectie en manipulatie om te voorkomen dat het menselijk ras ten onder gaat. Rietdijk gaat wat verder en namens de Gehandicaptenraad stapt Jan Troost naar de politie om aangifte te doen. ,,Ik was echt geschokt door zijn stelling dat degene bij wie voor of na de geboorte vastgesteld kan worden dat hij geestelijk of lichamelijk inferieur is, gedood zou moeten worden. Historisch gezien lijkt dit op het debat dat in Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gevoerd. Dit kan echt niet, dachten we, daarom stapte ik naar de politie.”Met gevoel voor publiciteit nodigt Troost een cameraploeg van RTL uit om aanwezig te zijn bij de aangifte. De dagen erna breekt er een mediaoffensief los. In kranten en op televisie komt ‘de zaak Rietdijk’ op de voorgrond te staan. De hoofdrolspeler gaat daarbij de confrontatie niet uit de weg. Bij Barend en Van Dorp discussieert hij met Jan Troost.Troost: ,,Iedereen heeft recht op zijn eigen mening maar er zijn grenzen. Daar ging hij overheen. De woorden die hij sprak hadden ook uit Mein Kampf kunnen komen. Ik wilde wel in debat maar kreeg niet het gevoel dat wij een millimeter dichter bij elkaar konden komen. Hij was een volstrekte rationalist die volledig in zijn eigen woorden geloofde.”Ook in Haarlems Dagblad openbaart Rietdijk veelbesproken visies. Bijvoorbeeld over de zorgindustrie die midden vorige eeuw is ontstaan. ,,Progressieven wilden in de jaren dertig en na 1945 wat doen voor zwakkeren. Maar langzamerhand werden er zoveel zwakkeren verzorgd, dat die verzorgingsindustrie een macht op zichzelf werd die voortdurend de lof zong op achterhoedes en onderklassen. Ik constateer dat men van linkse zijde buitengewoon soft is ten opzichte van verloedering. Ik voel voor die achterblijvers niet zoveel. Dat is de reden dat ik zeer positief sta tegenover eugenetica en genetische manipulatie.”De laatste acht jaren van zijn leven wordt Rietdijk zelf getroffen door lichamelijk en geestelijke achteruitgang als de ziekte van Parkinson zich bij hem manifesteert. Jan Troost, die is geboren met een botweefselaandoening, herinnert zich een gesprek: ,,Ik heb daarin tegen hem gezegd: Wat je over het begin van het leven zegt, geldt ook voor het eind. Hij zag het leven met een handicap niet als volwaardig, maar koos daar uiteindelijk zelf wel voor. ​Dat is een beetje triest.

Jacob van der Meulen
Verslaggever Haarlems Dagblad

 

Cultuurfilosoof Rietdijk is overleden.
Op de site van de Landelijke Gehandicaptenraad stond dit verslag over “de zaak Rietdijk” die ik volledig heb overgezet zoals die toen op onze site stond. Voor de volledigheid heb ik delen van de discussie zoals die bij diverse omroepen plaats vond een korte montage gemaakt. 

De aanleiding

Begin februari 1999 besloot de Gehandicaptenraad actie te ondernemen tegen de beledigingen van mensen met een functiebeperking. Al geruime tijd hielden de discriminerende uitlatingen van de natuurkundige en zich cultuurfilosoof noemende Wim Rietdijk de gemoederen binnen de Gehandicaptenraad bezig.

Boekomslag de holle diamant
De holle diamant

Vooral in een vraaggesprek met Parooljournalist Maurits Schmidt, opgetekend in het boek ‘De holle diamant’, beledigt Rietdijk lichamelijk en verstandelijk gehandicapten. In Engeland kwam de bondscoach van het Engelse voetbalelftal in het nieuws met de uitspraak dat een handicap een manifestatie is van fouten begaan in een eerder leven. Leven met een handicap is in deze optiek dus een straf. Hoog tijd kortom om actie te ondernemen. De Gehandicaptenraad besloot aangifte van belediging door Rietdijk te doen bij de politie in Utrecht, en een eventuele maatschappelijke discussie niet uit de weg te gaan.

Utrecht, 5 februari 1999 Persbericht 

GEHANDICAPTENRAAD-VOORZITTER STAPT NAAR DE POLITIE WEGENS BELEDIGINGEN VAN MENSEN MET EEN FUNCTIEBEPERKING

Namens de Gehandicaptenraad gaat voorzitter Jan Troost een dezer dagen aangifte doen bij de politie wegens belediging door de natuurkundige en cultuurfilosoof C.W. Rietdijk. De Gehandicaptenraad is van mening dat er een einde moet komen aan dergelijke grievende openbare uitspraken. Troost voelt zich ook persoonlijk gekwetst door Rietdijks uitlatingen over mensen met een functiebeperking in het boek ‘De holle diamant’ van Maurits Schmidt. Rietdijk beweert hierin onder meer dat mensen die “geestelijk of lichamelijk onvolwaardig” zijn door middel van abortus of euthanasie gedood zouden moeten worden.

Het is een kwalijke zaak dat mensen met een functiebeperking regelmatig het doelwit zijn van belediging of discriminatie. De zaak van de Engelse voetbalcoach heeft velen in Engeland en daarbuiten diep geraakt. Met name op het terrein van de erfelijkheidsleer worden tegenwoordig wilde en grievende uitspraken gedaan. In het boek ‘De holle diamant’ pleit ook de bekende bioloog Midas Dekkers voor ingrijpen in de erfelijkheid door selectie en manipulatie om zo te voorkomen dat het menselijk ras ’ten onder gaat’. De uitlatingen van Rietdijk in hetzelfde boek gaan echter nog veel verder. Wanneer van iemand voor óf na de geboorte vastgesteld kan worden dat hij geestelijk of lichamelijk inferieur is, dient hij gedood te worden, stelt Rietdijk. Deze absurde selectie van mensen zou men niet aan de ouders van een kind over moeten laten, aldus Rietdijk, maar aan een meerderheid van de bevolking. Ook legt de natuurkundige een causaal verband tussen selectieve abortus en euthanasie en de toename van menselijk geluk.

Deze uitspraken zijn uitermate beledigend voor iedereen met een functiebeperking. De Gehandicaptenraad heeft daarom besloten om een klacht bij de politie in te dienen wegens belediging door Rietdijk, de auteur van bovengenoemde uitspraken. In het strafrecht wordt belediging in artikel 266 omschreven als opzettelijke aanranding van eer of goede naam, op beledigende wijze, onafhankelijk van de juistheid der betichting. De Gehandicaptenraad heeft alle redenen om aan te nemen dat de klacht op grond van dit artikel in behandeling zal worden genomen. 

 De aangifte

Maandagmiddag 8 februari 1999 stapte Jan Troost, voorzitter van de Gehandicaptenraad, daadwerkelijk naar de politie en deed hij namens de Gehandicaptenraad aangifte van belediging van mensen met een functiebeperking.

Politiebureau Utrecht

De politie maakte proces-verbaal op en droeg de zaak over aan het Openbaar Ministerie, dat zal beslissen of het tegen Rietdijk kan gaan procederen. De aangifte in het politiebureau werd gefilmd door een ploeg van RTL-televisie. Troost werd diezelfde middag nog voor de camera’s geïnterviewd. Maandagavond was de aangifte dan ook op de televisie in de nieuwsprogramma’s van RTL. Een kleine mediastorm kondigde zich hiermee aan.

De beledigende uitspraken

In het proces-verbaal moest Troost aangeven welke uitlatingen van Rietdijk beledigend zijn. Hiervoor werd verwezen naar de interviewtekst in ‘De holle diamant’, bladzijden 68 en 69. Daar staat onder meer:

‘Het zou totaal onredelijk en immoreel zijn als er minder ruimte zou komen voor hoogstaande en begaafde mensen, omdat er wat ruimte voor de mongooltjes nodig was.’ Interviewer: ‘Ach, die paar mongooltjes…’ Rietdijk: ‘Dat is ook niet mijn belangrijkste argument. Het gaat ook om het leed dat je ouders ermee aandoet.’

‘Bepalen we ons tot wat nu reëel is, dan zie je categorieën geestelijke en lichamelijke onvolwaardigheid, die soms voor het kind en bijna altijd voor de ouders groot lijden betekenen, en verder voor de maatschappij een heleboel extra (financiële) zorg. En als we dan toch al te veel mensen hebben, heb ik geen enkele morele aarzeling deze kinderen via abortus of later via euthanasie toch te doen inslapen.’

‘(Degenen die de grootste bezwaren tegen euthanasie hebben) zouden zo’n ongelukkige een leven moeten gunnen waarin hij niet zit opgesloten in een totaal onvolwaardige behuizing.’

Uit deze passages blijkt dat Rietdijk stelt dat mensen met een functiebeperking onvolwaardige en ongelukkige wezens zijn, die door aanwezigheid hun ouders leed bezorgen. Om dit leed tegen te gaan, en om wat levensruimte te creëren voor de hoogwaardige mensen (lees: mensen zonder handicap), zou het verstandig zijn vroegtijdig in te grijpen in de zwangerschap of abortus te plegen.

Reacties in de media

Op de dag van de aangifte, maandag 8 februari, was de Gehandicaptenraad zoals gezegd te zien in de nieuwsprogramma’s van RTL. Bovendien haalde het nieuws dezelfde dag reeds een twaalftal kranten. Vanaf die dag werd de afdeling PR & Voorlichting voortdurend gebeld door journalisten uit het hele land. De 9e maakten 22 landelijke en regionale kranten melding van wat ‘de zaak Rietdijk’ is gaan heten.

 

De stroom publiciteit duurt tot op heden. Vanzelfsprekend is daarbij het accent geleidelijk verschoven van actueel nieuws naar uitgebreide reportages en interviews en intellectuele beschouwingen. Vanaf maandag de 8e werd er ‘achter de schermen’ druk overlegd met de redactie van het tv-programma ‘Barend en Witteman’, dat op woensdag 10 februari geheel aan de zaak Rietdijk gewijd zou zijn.

In het programma discussieerden Troost, Rietdijk, een arts en een moeder van een gehandicapt kind onder leiding van Sonja Barend. Ook enkele radiozenders maakten een item of een heel programma over de discussie die inmiddels behoorlijk op gang begon te komen. Bij zijn optredens in de media bleek Rietdijk in het geheel niet van inzicht veranderd, sterker: hij zei zelfs dat het een goed idee zou zijn om de leeftijd waarop men gehandicapte kinderen kan ‘doen inslapen’ vrij te laten tot vier jaar!

Vragen in de Tweede Kamer

De uitlatingen van Rietdijk en de aangifte van de Gehandicaptenraad waren aanleiding voor Kamervragen aan minister Korthals van Justitie. Op een viertal vragen van Kees van der Staaij (SGP) antwoordde de minister dat ook hij wacht op de afronding van het onderzoek van het Openbaar Ministerie. Wel liet hij weten de stelling dat ernstig lichamelijk en geestelijk gehandicapten gedood zouden moeten worden ‘verwerpelijk’ te vinden. Of Rietdijk strafbaar is, of dat het recht op vrijheid van meningsuiting zwaarder weegt, moet worden bekeken. Jan Troost schreef brieven aan minister-president Kok en koningin Beatrix. Hierin legde hij uit dat uit de zaak Rietdijk wederom blijkt dat mensen met een functiebeperking meer rechtsbescherming zouden moeten krijgen. Deze zaak is niet los te zien van het pleidooi voor opname van de grond handicap in artikel één van de Grondwet, het anti-discriminatie-artikel. De aangeschreven personen stuurden de brieven door aan minister Borst en staatssecretaris Vliegenthart van VWS. In meer informele contacten sprak Troost over de affaire met enkele Kamerleden.

Steun voor de Gehandicaptenraad

De Gehandicaptenraad ontving talloze steunbetuigingen van organisaties en (ouders van) mensen met een functiebeperking. Anti Discriminatie Bureau regio Haarlem (Rietdijk woont in Bloemendaal) stuurde een mooie brief en bood hulp aan. De Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), de Federatie van Ouderverenigingen (FvO) en de Stichting Down syndroom (SDS) traden met de Gehandicaptenraad in contact en brachten vervolgens allemaal eigen persberichten uit waarin zij hun afschuw over de beledigingen uitspraken. Ook de SDS deed aangifte van strafbare feiten, daarbij Rietdijks latere uitspraken bij ‘Barend en Witteman’ betrekkend. De FvO ging zich eveneens bezinnen op het aanspannen van een procedure tegen Rietdijk.

Sonja Barend

In de Pers

Trouw : Gehandicapten klagen cultuurfilosoof aan.9 februari1999

Volkskrant: Abortuspraktijk maakt Nederland rijp voor eugenetica 17 februari 1999

De Groene Amsterdammer: Optimaal geluk 24 februari 1999

Filosofie magazine : Rietdijk wordt niet vervolgt 12 januari 2000

RD.nl: Gehandicapten in discriminatieartikel 17 maart 2000

De stand van zaken

 13 september 1999:

Staatssecretaris Margot Vliegenthart van VWS schreef op 17 augustus in een brief aan de Gehandicaptenraad:

“Het zal u duidelijk zijn dat ik de uitlatingen en opvattingen van de heer Rietdijk met betrekking tot mensen met een handicap volstrekt en met de grootste stelligheid afwijs. Voor zover mij bekend bestaat er voor zijn verwerpelijke uitspraken gelukkig geen maatschappelijke voedingsbodem. Mij zijn althans geen blijken van instemming bekend geworden. Niettemin kan ik mij uw zorgen over de opvattingen van de heer Rietdijk bijzonder goed voorstellen.”
Zij vervolgt met: “Het dilemma voor mij als staatssecretaris bij dergelijke verwerpelijke uitlatingen betreft de afweging tussen wel of niet iets doen. Wat is beter: van overheidswege een discussie te starten of, gelet de aard van de uitlatingen, er het zwijgen toe te doen? Ik constateer dat in de media door ethici, beroepsgenoten en journalisten het gedachtegoed van de heer Rietdijk aandacht heeft gekregen en dat zijn ideeën zijn aangepakt. Daarom lijkt het mij thans niet opportuun van overheidswege het initiatief voor een nadere discussie te nemen.”


Tevens stelt de staatssecretaris dat zij geen voorstander is van het strafrechtelijk sanctioneren van discriminatie van mensen met een handicap.

“Specifieke regelgeving heeft mijn voorkeur en ook die van het kabinet.”

Dit was bekend maar is in het licht van dit onderwerp andermaal diep treurig.

22 oktober 1999:

De Gehandicaptenraad deelt de inschatting van de staatssecretaris niet dat er ‘gelukkig geen maatschappelijke voedingsbodem is voor het gedachten goed van Rietdijk’. Die voedingsbodem lijkt – getuige de volgende opsomming – helaas maar al te zeer aanwezig, en eerder groeiend dan afnemend.
  • In hetzelfde boek van Maurits Schmidt betoogt de van de televisie bekende bioloog Midas Dekker zich voorstander van ingrijpen in de erfelijkheid door manipulatie en selectieve abortus op grond van handicaps.
  • De onlangs in Groningen gepromoveerde ethicus M.J. Zwiers bepleit in dit beslissingsproces een substantiële rol voor de maatschappelijke moraal. De beslissingen over het leven van ‘zwaar gehandicapte’ pasgeborenen moeten niet aan ouders overgelaten worden omdat deze beslissing ook anderen dan de ouders aangaat. Feitelijke medische overwegingen rond de kwaliteit van leven van de baby moeten een rol spelen. Dit standpunt is in lijn met Rietdijk waar hij bepleit de hele bevolking een stem te geven in deze beslissingen.
  • Eerder al deden andere wetenschappers in dit verband soortgelijke uitspraken. In de Volkskrant van 27 augustus 1996 bijvoorbeeld stelt Paul Zwart, natuurwetenschapper en filosoof in een ingezonden brief “De meeste artsen zullen abortus aanraden indien bij onderzoek blijkt dat het embryo zulke ernstige afwijkingen vertoont dat de kans zeer groot is dat het kind ernstig gehandicapt zal zijn. Niettemin blijft de beslissing bij de ouders. Het is volgens mij echter alleen maar een daad van gezond verstand om de vrucht af te drijven, want het bespaart zowel de ouders als het kind hoogstwaarschijnlijk enorm veel leed. De ouders kunnen een nieuwe poging doen en misschien alsnog een gezond kind ter wereld brengen. Een abortus in zo’n geval is echter niet alleen een kwestie van gezond verstand, het is ook een kwestie van moraal. Immers, het wezen van de moraal bestaat uit streven de hoeveelheid leed in onze samenleving te verminderen. (…) Het is een morele daad te voorkomen dat een kind met een ernstig gebrek ter wereld komt, want zo’n gebrek is een bron van leed voor alle betrokkenen. (…) Een legitieme vraag is wel of wij moeten streven naar een samenleving zonder gehandicapten. Op deze vraag kan het antwoord volgens mij ja luiden, waarbij het vanzelf spreekt dat de maatregelen die worden genomen van preventieve aard dienen te zijn. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat gehandicapten worden geëlimineerd, tenzij misschien in het geval van zwaar mismaakte pasgeborenen. Op grond van een te simpele redenering die een leven met een functiebeperking gelijk stelt aan een leven vol lijden en zonder kwaliteit wordt een beslissing tot het geboren laten worden van een baby met een functiebeperking bestempeld als onverstandig en bovendien immoreel.
  • In het boek ‘Het perfecte kind’ van Beker en Kalden (1994) stelt Dr. C.A.M. Jansen
    “Wanneer er een techniek tot je beschikking staat waarmee je een keuze kunt maken tussen een gezond of een fundamenteel niet gezond kind, moet die techniek worden aangewend.”
    Verder noemt Jansen het Down syndroom, de ziekte van Duchenne of het ontbreken van de grote hersenen “ernstige, niet met het leven verenigbare afwijkingen”.
  • Op 4 augustus 1994 werd in een artikel in NRC/Handelsblad over onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau gerapporteerd. Het SCP signaleerde toen, 5 jaar geleden, een toenemende afwijzing door de maatschappij van mensen met een handicap, en vernauwende grenzen van wat als normaal wordt gezien.
    Dit steunt de ervaring van de Gehandicaptenraad dat er in de Nederlandse samenleving sterk de neiging bestaat om een functiebeperking automatisch aan ernstig of ondraaglijk leed te koppelen. Tevens is er in het licht van de zich ontwikkelende medische technologie een afnemende bereidheid om functiebeperkingen of chronische ziekte als onderdeel van het leven te zien. Preventie en selectieve abortus worden in geval van geconstateerde functiebeperkingen meer en meer een geaccepteerde zo niet een logische en toe te juichen keuze. De ruimte voor een vrije keuze en specifiek de keuze om geen prenatale diagnostiek te doen of niet tot selectieve abortus te beslissen komt gaandeweg verder onder druk te staan.

Op dit moment (oktober 1999) ruim acht maanden na de aangifte van de Gehandicaptenraad, is er nog steeds geen uitspraak van het Openbaar Ministerie. Een woordvoerder van de arrondissementsrechtbank te Utrecht liet op 13 september desgevraagd weten dat het onderzoek naar mogelijke strafbaarheid “in een eindfase is beland”. De afhandeling van de zaak neemt veel tijd in beslag vanwege de coördinatie die er plaatsvindt tussen Utrecht en andere arrondissementen waar aangiften tegen Rietdijk zijn gedaan.
Het is duidelijk dat de Gehandicaptenraad zich, ongeacht de uitspraak van het OM, moet blijven inspannen voor betere rechtsbescherming voor mensen met een functiebeperking. Tegelijkertijd kan ook het debat over gentechnologie niet gemeden worden. In dit kader kan nu reeds vermeld worden dat Jan Troost een hoofdstuk zal bijdragen aan een belangrijk boek over medische biotechnologie, dat in april 2000 zal verschijnen. De Gehandicaptenraad wil op het Forum van Leefwijzer (de Internetsite van en voor mensen met een handicap of chronische aandoening) met mensen uit zijn achterban van gedachten wisselen over gentechnologie en ethiek. Meer acties zijn in voorbereiding.

Brief van de Officier van Justitie, 7 februari 2000

De Gehandicaptenraad heeft op 9 februari jl. de volgende brief (gedateerd 7 februari) ontvangen van Officier van Justitie Mw. mr. H.G.M. Rutgers:

Geachte heer Troost,

Naar aanleiding van uw aangifte en latere correspondentie inzake het boek “De Holle Diamant” bericht ik u het volgende.

U heeft destijds in uw hoedanigheid van voorzitter van de Gehandicaptenraad aangifte en klacht gedaan van belediging van gehandicapte mensen, dan wel van uzelf, gepleegd door de heer C.W. Rietdijk. De vraag waar ik mij voor zie gesteld is of de heer Rietdijk ter zake een strafrechtelijk verwijt kan worden gemaakt.

Artikel 266 van het Wetboek van Strafrecht stelt opzettelijke belediging strafbaar. Mensen met een geestelijke of lichamelijke handicap vallen wel binnen de reikwijdte van de bescherming van dit artikel. Of er sprake is van opzettelijke belediging hangt voorts volgens vaste jurisprudentie af van de inhoud van de tekst, de eventuele onderlinge samenhang van de uitlatingen en de context waarbinnen die uitlatingen zijn gedaan. Voorts dient er uit die uitlatingen minachting te spreken ten aanzien van een bepaalde groep.

De bewuste passages in het boek betreffen de term mongooltjes voor mensen met het Syndroom van Down en op pagina 69 van het boek het volgende:

“Een aspect van wat je volgens mij eugenetica kunt noemen, is de overtuiging dat er beperking nodig is van de bevolkingsgroei. Het zou zeer aan te bevelen zijn daar kwalitatieve criteria bij te hanteren. Het zou totaal onredelijk en immoreel zijn als er minder ruimte zou komen voor hoogstaande en beschaafde mensen, omdat er ruimte voor de mongooltjes nodig was.”

“Bepalen wij ons tot wat nu reëel is dan zie je categorieën geestelijke en lichamelijke onvolwaardigheid, die soms voor het kind en bijna altijd voor de ouders groot lijden betekenen, en verder voor de maatschappij een extra (financiële) zorg. En als we dan toch al te veel mensen hebben, heb ik geen enkele morele aarzeling deze kinderen via abortus of later euthanasie toch te doen inslapen.”

Na overleg met het arrondissementsparket te Haarlem en raadpleging van het Landelijk Expertise Centrum Discriminatie ben ik tot de conclusie gekomen dat de gewraakte uitlatingen de grens van strafbare belediging niet overschrijden. Louter het gebruik van het woord “mongooltjes” -een term uit het dagelijks spraakgebruik- geeft namelijk geen minachting weer van de zijde van de heer Rietdijk over de bewuste groep. Evenmin volgt dat uit zijn mening over abortus en euthanasie. De onderlinge samenhang van de passages en de context waarbinnen de uitlatingen worden gedaan, maken de op zichzelf niet beledigende uitspraken, niet alsnog beledigend. De uitlatingen worden immers gedaan in een New-Age-boek in een discussie over normen en waarden.
Binnen een dergelijke discussie bestaat ruimte voor standpunten die niet voor een ieder even aangenaam zijn, hoe kwetsend of onaangenaam een en ander ook moge zijn voor u en de groep mensen die u vertegenwoordigt.

Hoogachtend,

w.g. H.G.M. Rutgers
officier van justitie

Wat gaat de Gehandicaptenraad verder doen? (na de uitspraak van de Officier van Justitie)

De Arrondissementsrechtbank te Utrecht heeft op 7 februari 2000 een uitspraak gedaan in de ‘zaak-Rietdijk’.
De Officier van Justitie vindt dat de uitlatingen van de zich ‘cultuurfilosoof’ noemende C.W. Rietdijk de grens van strafbare belediging niet overschrijden.

De Gehandicaptenraad overweegt nu de volgende stappen:

  • Bij de politiek erop aandringen dat de grond ‘handicap’ in antidiscriminatie-artikel 1 van de Grondwet opgenomen word.

 

  • Actie om de Motie Rouvoet/Van der Staay, die in november door de Tweede Kamer is aangenomen, zo spoedig mogelijk uitgevoerd te krijgen. Deze motie bepleit opname van de grond ‘handicap’ in het Wetboek van Strafrecht.

 

  • Actie om zo spoedig mogelijk een gerichte anti-discriminatiewet gehandicapten in te voeren, vergelijkbaar met de Algemene Wet Gelijke Behandeling (AWGB) die alle levensterreinen bestrijkt.

 

Nieuwe klacht tegen C.W. Rietdijk

(16 maart 2000)

De Gehandicaptenraad dient over enkele weken een nieuwe klacht in tegen de cultuurfilosoof C.W. Rietdijk. Wederom zal voorzitter Jan Troost van de Gehandicaptenraad aanvoeren dat bepaalde uitlatingen van Rietdijk zeer beledigend zijn voor mensen met een handicap. Ook de Stichting Down’s Syndroom (SDS) zal zeer waarschijnlijk een nieuwe klacht indienen.

De nieuwe uitspraken van Rietdijk waarover Troost zijn beklag zal doen, zijn ditmaal niet gedaan in de context van een filosofisch debat over new age. Deze keer betreft het beledigende uitlatingen die Rietdijk deed in een uitzending van het tv-programma ‘Heilig Vuur’, in kranteninterviews en in radioprogramma’s.

Eerder oordeelde de officier van justitie dat de context waarin Rietdijk zijn grievende uitspraken deed, maakte dat er “ruimte [bestaat] voor standpunten die niet voor een ieder even aangenaam zijn”. De nieuwe uitspraken en standpunten van Rietdijk op basis waarvan de Gehandicaptenraad en de Stichting Down’s Syndroom  de cultuurfilosoof vervolgd willen zien, zijn uit een evident andere context afkomstig. Dit maakt de uitlatingen, in juridische termen, tot ‘nieuwe feiten’.

De komende weken zal de Gehandicaptenraad de verschillende uitspraken van Rietdijk nogmaals zorgvuldig bestuderen. In samenspraak met de SDS en een juridische adviseur zal dan een nieuwe klacht geformuleerd worden. Dit betekent dat de vorige klacht als afgesloten moet worden beschouwd.

Geen openbare discussies meer

(20 maart 2000)

De Gehandicaptenraad heeft enige tijd geleden besloten niet meer met de cultuurfilosoof Wim Rietdijk in het openbaar te discussiëren. Een debat met Rietdijk levert geen enkel resultaat op, het leidt slechts tot een herhaling van zetten. De Gehandicaptenraad acht het verstandiger energie te steken in activiteiten ten behoeve van een betere rechtsbescherming voor mensen met een handicap.

Vorig jaar diende voorzitter Jan Troost van de Gehandicaptenraad een klacht in tegen Rietdijk vanwege het beledigen van mensen met een handicap. In maart 1999 heeft Troost enkele malen met Rietdijk gedebatteerd.

Nu, één jaar na de aangifte en de debatten, is de strijd van de Gehandicaptenraad tegen belediging en discriminatie van mensen met een handicap in een andere fase beland. De aanklacht tegen Rietdijk heeft de officier van justitie niet in behandeling genomen. Na juridisch advies ingewonnen te hebben, bereidt de Gehandicaptenraad op dit moment een nieuwe aanklacht tegen Rietdijk voor, waarvan meer succes verwacht mag worden.

Tegelijkertijd blijft de Gehandicaptenraad de Tweede Kamer adviseren om spoedig werk te maken van een betere wetgeving die meer bescherming biedt aan mensen met een handicap. Minister Korthals van Justitie heeft, onder druk van de Tweede Kamer, een wetswijziging aangekondigd die de opname van de grond handicap in het wetboek van strafrecht zal regelen. Dit is een hoopvolle ontwikkeling.

De Gehandicaptenraad is van mening dat het accent in de zaak-Rietdijk nu zou moeten komen te liggen op de consequenties van de discriminatie van mensen met een handicap en op wat we daar als samenleving tegen moeten ondernemen. Aangezien Rietdijk zijn beledigende uitlatingen niet herziet maar juist aanscherpt, is het onverstandig deze vaker over het voetlicht te brengen.

Nawoord

De Kamerleden Andre Rouvoet Christen Unie en Kees van der Staay SGP hebben op 1 oktober 2002 het volgende Amendement ingediend dit nav de zaak Rietdijk. 
De wet van 10 maart 2005 tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht in verband met de strafbaarstelling van beledigende uitlatingen en het aanzetten tot haat, discriminatie of gewelddadig optreden wegens een lichamelijke, psychische of verstandelijke handicap (strafbaarstelling discriminatie wegens een handicap) (Stb. 2005, 111) treedt in werking met ingang van 1 januari 2006.

Voorstel om handicap op te nemen in Grondwet

Op 5 december 2019 heeft de Kamer gesproken over het voorstel van Kamerleden van D66, Groen Links en PvdA om in de Grondwet op te nemen dat discriminatie vanwege handicap of seksuele geaardheid verboden is. Ieder(in) heeft in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat ze dit voorstel van harte steunt. Een meerderheid van de  Tweede Kamer bleek na het debat voorstander van opname in de Grondwet van het verbod op discriminatie vanwege handicap. Nu moet ook de Eerste Kamer er nog mee akkoord gaan en omdat het om een verandering van de Grondwet gaat, moet het voorstel daarna nóg eens door beide Kamers en dan met een tweederdemeerderheid worden aangenomen.
 
Ieder(in) de rechtsopvolger van Gehandicaptenraad/CG-Raad heeft in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat ze dit voorstel van harte steunt.
 
 
 
 
 
 

 

 

Gastblog Nina Littel: Historisch onderzoek LHBTers met handicap

Gastblog, Opiniestuk, , , ,

Historisch onderzoek naar LHBTers met een handicap: oproep voor interviews

  In de jaren zeventig van de twintigste eeuw groeide het aantal organisaties en initiatieven voor homoseksuele mannen en lesbische vrouwen intensief, en een heuse ‘homobeweging’ kwam op de been, waarbij en waarbuiten ook een grote hoeveelheid lesbische initiatieven bestonden.

Europees congres over homoseksualiteit en handicap. (foto Gon Buurman)

Dit gebeurde in zowel Nederland, als het Verenigd Koninkrijk, en beide bewegingen stonden ook in contact en werden door elkaar beïnvloed. Op hetzelfde moment floreerde er in het Verenigd Koninkrijk een gehandicaptenbeweging, die vocht voor de rechten en emancipatie van mensen met een handicap. Hoewel Nederland organisaties en initiatieven voor mensen met een handicap kende, is het moeilijk om op hetzelfde niveau te spreken van een ‘gehandicaptenbeweging’. Ondanks dat was er wel activisme, en streden er mensen op dit gebied.

Gedurende de late jaren zeventig en de jaren tachtig begon de beweging te diversifiëren, en ontstonden er ook specifieke groepen, bijvoorbeeld een groep voor lesbische vrouwen van kleur. In de jaren tachtig ontstond er ook aandacht voor lesbische vrouwen en homoseksuele mannen met een handicap, hoewel in Nederland deze aandacht begon vanuit de ‘gehandicaptenwereld’, zoals men dat zelf noemde. De SOG-groep van de Gehandicaptenraad richtte bijvoorbeeld een Homoseksualiteit en Handicap werkgroep op. Dit intensiveerde in de jaren negentig, met meer initiatieven en een heus Europees congres over homoseksualiteit en handicap.

Europees congres over homoseksualiteit en handicap.

De onderzoeker Nina Littel

Mijn naam is Nina Littel, en ik volg de research master Geschiedenis, aan de Universiteit Leiden. Voor mijn scriptie onderzoek ik dit fenomeen; de geschiedenis van LHBTI-ers met een handicap in Nederland en Groot Brittannië, in de jaren zeventig, tachtig en negentig. Hierbij ben ik geïnteresseerd in hoe LHBTI-ers met een handicap zich verhielden tot de bestaande homo en lesbische beweging, en tot de gehandicaptenwereld. Ik ben geïnteresseerd in gevoelens van inclusie en exclusie, toegankelijkheid  en mentaliteit. Daarnaast onderzoek ik de initiatieven die genomen werden door LHBTI-ers met een handicap om groepen, informatie of activiteiten voor hun eigen doelgroep te ontwikkelen, en de beweegredenen daartoe.

Voor dit onderzoek maak ik dankbaar gebruik van het bestaande archiefmateriaal, maar deze heeft ook gebreken. Zo zijn alle bronnen gecentreerd rondom lesbiennes en homo mannen met een handicap, maar worden trans mensen met een handicap niet genoemd. Bovendien duidt het archiefmateriaal weliswaar aan dat er initiatieven waren rondom het onderwerp homoseksualiteit en handicap, maar ben ik ook benieuwd naar de impact van deze initiatieven op LHBTI-ers met een handicap zelf.

Hierom zou ik heel graag spreken met mensen uit deze doelgroep; LHBTI-ers met een handicap, die actief waren in de jaren zeventig, tachtig en negentig.

Hoe ervaarden zij de bestaande initiatieven, of het gebrek daaraan?

Hoe voelden zij zich binnen de bestaande LHBTI-beweging, en binnen de gehandicaptenwereld?

Valt u binnen deze doelgroep, en heeft u interesse om met mij hierover in gesprek te gaan, mail dan alstublieft naar nina.littel95@gmail.com!

Ik hoor heel graag jullie verhalen.

Hartelijk dank aan Jan Troost dat ik zijn website en facebook mocht gebruiken voor deze oproep, hartelijk dank aan IHLIA dat ik hun buttoncollectie mocht gebruiken, en hartelijk dank aan Gon Buurman dat ik gebruik mocht maken van haar foto’s.

Button uit de IHLIA-buttoncollectie, waarop in Amerikaanse Gebarentaal het woord ‘DYKE’ uitgespeld wordt.
Button uit de IHLIA-buttoncollectie, waarop handgeschreven ‘deaf lesbian’ staat, met een achtergrond van blauwe stippen.
Een gele button uit de IHLIA-buttoncollectie, met daarop een handgetekende rolstoel, waarboven de tekst ‘rol pot’ staat.

 

 

 

 

 

 

       
       
 

 

Uit de oude doos: Rechten Nu Tour 2000/2001

Blog, , ,

“Rechten Nu tour”, lokale platforms roeren zich!

Eind februari ging de Rechten Nu tour het land in. Om lokale politici en burgers warm te maken voor goede wetgeving voor gelijke rechten.

Voorzitter CG Raad

Als Voorzitter van de CG Raad zou ik de komende weken vele lokale gemeenten afreizen met onze eigen stadsbus. Beschikbaar gesteld door de Gemeente Amsterdam. Veel lokale gehandicapten platforms waren zeer enthousiast en zij verzorgde de bijeenkomsten. Agnes van Wijnen Studie secretaris CG Raad en Bea mink van het organisatiebureau hebben de tocht geregeld en vol goede moed zouden we onze tour starten op 18 februari.

Maandag 18 februari. Dronten

Na enige technische problemen (lege accu) vertrokken we met de bus naar Dronten. Een goed begin is het halve werk niet waar. Ondanks dat we een half uur te laat zijn worden we vriendelijk ontvangen door de Platform voorzitter van de Vlekkert en de wethouder welzijn. Het bezoek aan Dronten laat zien dat ook zo’n moderne gemeente hier en daar in gebreke blijft op het gebied van toegankelijkheid. Het eigentijdse gezondheidscentrum lijkt op het eerste gezicht toegankelijker dan het is…… Het zwembad in Dronten is wel toegankelijk maar het haar drogen na een verfrissende duik is alleen mogelijk voor zeer lange mensen. De discussie in de goed toegankelijke Raadszaal volgt met een boeiende discussie met raadsleden, lokale belangenbehartigers en we worden over en weer voorstellen gedaan voor verbeteringen. De horecagelegenheid waar we na afloop een drankje nuttigen had helaas geen toegankelijk toilet. Jammer dan maar weer met een volle blaas de bus in en hopen dat we geen file hebben?

Dinsdag 19 februari Utrecht en Woerden.

Vandaag een thuiswedstrijd want de tour gaat naar het centrum van Utrecht. De lokale belangenorganisatie SOLGU laat ons het warm kloppend hart van de stad het winkelcentrum Hoog  Catharijne zien. Rondom het aanpalende station Utrecht Centraal is het verre van pluis. De kaartautomaten van de NS zijn niet bruikbaar voor mensen met een beneden gemiddelde lengte. Samen met mijn medebestuurslid Chelle Mertens zitten we 10 minuten vast in de lift.

De lift

Het alarmsysteem werkte niet.

Gelukkig merkt Agnes van Wijnen onze beleidsmedewerker anti-discriminatie dat het niet helemaal goed gaat en weet van buitenaf de deur open te krijgen. Het enige voordeel is dat deze lift relatief schoon is en niet zoals de lift naar het Jaarbeursplein waar een onvrijwillige gevangenschap bijna dodelijk is. De ammoniakgassen in deze lift, welke vaak wordt gebruikt als toilet zijn een aanslag op je leven als je daar in vast zit. Veel winkels in Hoog Catharijne zijn goed toegankelijk. De pashokjes in twee kledingzaken zijn bruikbaar voor rolstoelgebruikers, ouders met kinderwagens en leden van de Obesitasvereniging.

Woerden

Na ons bezoek aan Utrecht reizen we door naar Woerden waar we ook weer geconfronteerd worden met veel toegankelijkheids problemen. Hier worden we ook weer begeleid door het centrum door de pers, het lokale platform en VVD prominent Hans Dijkstal (woonde in Woerden helaas inmiddels overleden)

Hans Dijkstal

Samen met Hans Dijkstal bekijken we de pinautomaten bij de verschillende banken.

Donderdag 21 februari Best en Eindhoven.

Vandaag staan de Gemeente Best en Eindhoven op het programma. We worden met Brabantse gastvrijheid ontvangen met koffie in het Gemeentehuis van Best. Gaan we met het stadsbestuur,ambtenaren, platform Best en de CG Raad vertegenwoordigers een rondtocht door Best maken. Platform-voorzitter Marijke Smits en groep acht van een plaatselijke basisschool zorgen voor de juiste stemming.

Rechten Nu TOUR in BEST  Marijke Smits

In Best is niet alles zo goed toegankelijk als het Gemeentehuis. Marijke laat ons zien hoe gevaarlijk het soms is door in haar hand bewogen rolstoel enige stunts op de op en afritten van Best uit te voeren. Ik doe het haar maar niet na want mijn breekbare botten moet ik wat ontzien. Anders zou het voorlopig mijn laatste bezoek zijn aan een gemeente. Vandaag houdt de politie het verkeer tegen zodat Marijke niet onder een van de vele vrachtwagens terecht komt. D at is natuurlijk niet altijd zo goed geregeld! Hierna vertrekken we met de bus richting Eindhoven waar inmiddels groepjes geformeerd zijn die in kleine groepjes boodschappen gaan doen. Ons groepje gaat Baklava kopen in de Turkse supermarkt. De opschriften blijken voor slechtziende leden van onze groep onleesbaar. Maar deze supermarkt heeft ook voordelen want een rolstoelgebruiker kan gewoon zijn groente afwegen. De pinautomaat staat los en is dus ook goed bedienbaar. De prijzen in deze supermarkt zijn zo laag dat we zelfs nog geld overhouden voor een bak koffie. Niet iedereen heeft plezierig gewinkeld. Leden van een van de andere groepjes zijn ronduit onbeschoft behandeld door de filiaalmanager van Blokker. dat is helaas mogelijk zolang Nederland op het gebied van toegankelijkheid een apartheidsbeleid blijft voeren.

Vrijdag 22 februari Maastricht

In de mooie Limburgse hoofdstad Maastricht wil de Gemeente fietsers zoveel mogelijk weren. Dit heeft tot gevolg dat ook rolstoelgebruikers zich niet kunnen verplaatsen in de fietsvrije zones. Wie de oplossing heeft voor dit probleem mag me bellen. 

De Focuswoningen in Maastricht liggen centraal en vlak bij het Vrijthof. Ik weet dat, omdat ik al bijna 25 jaar Carnaval vier in Maastricht bij mij oud internaats vriendje Jos Werker. Iets wat door mij en de Focusbewoners zeer gewaardeerd wordt en niet alleen met de carnaval. Alleen jammer dat Maastricht geplaveid is met kinderkopjes waardoor het wel lijkt of rolstoelgebruikers, dames met hoge hakken en stoklopers minder welkom zijn in deze prachtige stad. Het monumentale Stadhuis is goed toegankelijk zeker door de mooie glazen lift. De opkomst voor het debat met lokale politici en belangenbehartigers is groot. De vlaaien smaken heerlijk en de borrel achteraf is weer heel gezellig. Ja Limburg is een zeer gastvrije provincie met een Bourgondische uitstraling Na het gehobbel op de kinderkopjes maakt dit weer veel goed.

Zaterdag 23 februari Voorst en Arnhem

In Voorst neemt het platform een goede positie in. Door de volhardende inzet van het Platform zijn veel winkels toegankelijk. De Raadszaal is goed bereikbaar en de discussie levendig. In Voorst is men al ver gevorderd met de bewustwording. Toegankelijkheid wordt hier zowel door het platform als de gemeente gezien als een kwaliteitseis voor een samenleving voor iedereen. Middags rijden we door naar Arnhem. De Gehandicapten Raad Arnhem heeft een moeizaam verleden gekend. Niet omdat ze geen geweldige resultaten hebben behaald maar bezuinigingen werden ze bijna het slachtoffer van. De organisatie was bijna opgeheven. Maar tijden veranderen en zo vind er een levendig debat plaats over het politieke en maatschappelijke belang van het gehandicapten en  chronische zieken beleid ook in Arnhem. In deze tijd van verkiezingen zijn de voornemens altijd goed. Nu kijken hoe het in de praktijk verder gaat.

Maandag 25 februari Assen.

Het Gehandicapten Platform Assen wacht ons op en na een korte inleiding over het doel van onze actie in een plaatselijk lokaal zalencentrum. Op het Koopmans plein worden we opgewacht door vijftien glimmende en (aangepaste) motoren. Assenaar Henk de Wit is  landelijk bekend geworden door zijn actie om in plaats van een scootmobiel een aangepaste gele (aangepaste) trike aan te vragen bij de gemeente.

De trike van Jan de Wit Jan Troost samen met SP Kamerlid Jan de Wit

Deze motor voldeed meer aan zijn vervoersbehoefte. Na een uitzending van  Kassa en een beroepszaak is de motor toegewezen. Ik kan kan zonder problemen met mijn rolstoel in de zijspan plaats nemen en daarna rijden we door motor stad  Assen onder politiebegeleiding. Aan kijkers geen gebrek . Hierna is het tijd voor nog serieuzere zaken. Het debat met de lokale politici,  het platform heeft het debat goed voorbereid. In inhoud en de aangekaarte thema’s zijn de moeite waard om mee te nemen.

Dinsdag 26 februari Uithuizen.

De provincie Groningen is bij nader inzien toch minder gastvrij dan sommige dachten. De lokale politici zijn verbaasd over de toegankelijkheid van de horeca en de supermarkt. De prijs voor de meest ontoegankelijke betaalautomaat gaar naar de lokale ABN bank. Het platform heeft met het rondje Uithuizen de plaatselijke politici verrijkt met nieuwe inzichten. Drie Burgemeester geven acte de présence! Een opsteker voor de actieve lokale platforms in de regio. Er is wel degelijk politieke interesse voor het lokale gehandicapten en chronisch zieken beleid.

Woensdag 27 februari Boasterhiem.

In Boasterhiem (Friesland ) worden we vroeg opgewacht door leden van het plaatselijk platform. het zalencentrum is verre van toegankelijk. maar met enige inspanning komt iedereen binnen. Ik verontschuldig mij omdat ik de taal van het Friese land niet machtig ben. Maar presenteer de aanwezige een leuke uitdaging. Ik heb natuurlijk al meteen gezien dat er geen aangepast toilet is. ik stel voor dat alle aanwezigen pas van het toilet gebruik ogen maken al ik dat ook kan. Niemand sputtert tegen maar men wordt er wel onrustig van en ik zie dat sommige toch  de koffie maar laten staan. Het enigste aangepast toilet is in de jeugdherberg. De rondwandeling door Boarsterhiem laat nog meer oneffenheden zien in de lokale infrastructuur. Maar weinig winkels zijn toegankelijk. De haven heeft wel pluspunten.

De steiger

Zo is er een steiger bij de kanoverhuur, waar ook mensen met een handicap gebruik van kunnen maken. Een tillift om mensen in de kano te helpen ontbreekt maar dit geven we ze als suggestie mee. En zo sluiten we deze rechten nu tour af met een pittoreske locatie maar niet voor iedereen toegankelijk. Onze tentoonstelling met foto s van onze reis naar Amerika waar de ADA a(anti discriminatiewetgeving al veel langer van kracht is) wordt voor de zoveelste keer weer afgebroken. We kijken terug op een zinvolle tour waar ook landelijke politici zoals Wim Pastoors VVD, Bas van de Vlies (SGP), Kars Veling (SGP) aanwezig waren.

Kars Veling Christen Unie

Vaak stuiten we op barrières. Maar daarmee toon je dan meteen aan dat het nog allemaal nog niet zo geweldig is geregeld in Nederland met onze rechten. Voor de rol en de inzet van de vele platform heb ik veel respect.

Wim Pastoors VVD en Voorzitter Jan 
Bas van de Vlies SGP

 

 

 

 

 

 

 

Het enthousiasme van de vele Kamerleden die onze actie ondersteunde door persoonlijk aanwezig te zijn, geeft moed. De Tour is niet tevergeefs geweest gelijke berechting leeft overal, nu de praktijk nog!

Uiteindelijk zou het nog tot 2016 duren dat de Wet Gelijke Behandeling gehandicapten en Chronisch zieken uitgebreid zou worden met goederen en diensten. Ook pas in 2016 is het VN Verdrag inzake rechten van personen met een handicap geratificeerd. 

 

 

Jan Troost: Stage bij College voor de Rechten van de Mens.

Blog, Opiniestuk, , , , , , , , , , , ,

Als je start met je nieuwe bedrijf Inclusie Verenigt en je je al sinds 1976 actief inzet voor mensenrechten en handicap is het een droom die uitkomt: stage lopen bij het College voor de Rechten van de Mens.

Beetje apart!

Ook in mijn carrière als Voorzitter van de Gehandicaptenraad heb ik vaker stage mogen lopen bijvoorbeeld in politiek Den Haag bij de fractievoorzitters van de ChristenUnie (André Rouvoet) en PvdA (Ad Melkert). Maar ook bij de gedeputeerde van de Provincie Zeeland. Mijn medebestuurders vonden dit maar een vreemde werkwijze, maar neem van mij aan dat er geen betere wijze is om echt een kijkje in de keuken te nemen.

 

 

De stage

Soms heb je geluk en soms moet je een beetje brutaal zijn, maar nadat ik de vraag bij één van de senior beleidsadviseurs van het College voorlegde, kreeg ik al snel bericht terug dat ik twee dagen mee mocht lopen. Kort daarop kreeg ik een officieel document waar ik een geheimhoudingsplicht aan derden toegezonden kreeg. Inclusief de bepalingen uit het Wetboek van Strafrecht en welke straffen er op zouden staan bij overtreding. Dat het College vertrouwelijkheid hoog in het vaandel heeft staan, werd me meteen duidelijk.

Parkeren!

Op 29 mei in alle vroegte naar het College gereden ondanks alle gebruikelijke files. De Gehandicaptenparkeerplaats keurig voor de deur is helaas voor mijn verlengde bus onbruikbaar. Dus rij ik door naar een betaald parkeerterrein in de buurt. Om niet het risico te lopen weggesleept te worden. Utrecht is niet echt autovriendelijk dus rij ik naar de betaalautomaat. Die staat op een stoep en ik kan er op geen enkele wijze bij. Een aardige meneer vraag ik vriendelijk wat ik moet doen. Ik moet mijn kenteken intypen, dat doet hij voor mij en tikt ook nog in dat ik een dagkaart nodig heb. Gelukkig heb ik een lange arm en kan ik met heel veel moeite mijn pin intoetsen. Het bonnetje dat mijn redder aangeeft vertelt me dat ik weer 24 euro armer ben. Later bleek dat ik hem toch gratis had kunnen parkeren. Iedere gemeente heeft andere regels dus hoef geen klacht in te dienen bij het College dit keer! Natuurlijk besprak ik het probleem tijdens mijn stage.

 

College mag niet oordelen over eenzijdige overheidshandelen.

Hal College rechten van de mens.
De toegang tot de zitting van het College.

Het College oordeelt over discriminatiezaken, maar mag geen oordeel geven over eenzijdig overheidshandelen (zoals afgifte van een paspoort door de gemeente of over subsidieverlening), weer iets geleerd! Het College kan wel oordelen als je je gediscrimineerd voelt omdat je door een overheidsinstantie niet aangenomen bent door je beperking. Voor andere zaken over overheidshandelen kun je terecht bij de Nationale Ombudsman. Over de zaken die ik op dag twee mocht bijwonen kan en mag ik niks melden.

Hoe gaat het in zijn werk

Om jullie toch een beeld te geven. Drie Collegeleden waarvan één van hen de voorzittersrol op zich neemt en de secretaris zitten achter de tafel. De klager en de organisatie die aangeklaagd is met ondersteuning van bv advocaat, antidiscriminatiebureau en/of genodigde nemen plaats aan de tafel tegenover het College. 

De stoelen van het College
Het College

De sfeer is serieus maar wel vriendelijk. Het voelt toch anders aan dan dat je voor de rechter staat. Het College heeft van te voren al veel voorwerk gedaan en tijdens de zitting gaat het echt om hoor en wederhoor. Nadat alle vragen en visies van beide partijen zijn beantwoord, trekt het College zich in beslotenheid terug om tot een uitspraak te komen of nader onderzoek te laten doen. Na vier weken wordt er een uitspraak aan de betrokkenen verzonden en deze wordt gepubliceerd op de site. In sommige situaties wordt er ook een persbericht van gemaakt. Deze uitspraken zijn niet juridisch bindend maar in ruim driekwart van de zaken volgt de wederpartij het oordeel toch op. Bovendien is er heel vaak ook geen opzet in het spel en kunnen beide partijen zich vinden in de uitspraak. Mocht dit niet het geval zijn kan men naar de rechter waar de uitspraken van het College uiterst serieus worden meegenomen.

https://mensenrechten.nl/bent-u-gediscrimineerd

Wat heel interessant was dat ik bij alle afdelingen mocht mee lopen. Zeker het meelopen met de diverse afdelingen en het meldpunt waar alle meldingen binnenkomen was heel boeiend om een beeld te krijgen van de meldingen. Zie deze link.    

Melden helpt. 

Alle meldingen die bij het meldpunt binnenkomen worden allemaal netjes verwerkt en gerubriceerd. Bij meerdere soortgelijke meldingen wordt vaak besloten tot verder onderzoek en wordt ook aan de overheid gerapporteerd.

TV op bezoek bij College SBS
Voorzitter College: MR Adriana van Dooijeweert staat pers te woord.

Ook publicitair wordt hier dan melding van gemaakt  Tijdens mijn stage was er net een rapport uitgekomen over de toegankelijkheid van het openbaar vervoer. Mede dank zij jullie vele meldingen!

Tot slot.

Ik wil het College en alle medewerker danken voor dit kijkje in de keuken. Discriminatie is van alle tijden en laten we er voor zorgen dat we ons niet laten verleiden om andere groepen uit onze samenleving te gaan discrimineren. Iedere vorm van discriminatie is er één te veel. Ik ga jullie vacatures goed in de gaten houden!

Jan Troost

www.inclusieverenigt.nl

 

 

Ik kan wel janken!

Blog, Boekcitaat, , , , , , , , ,

Iedereen heeft wel eens zo’n dag dat je het gevoel hebt dat je de regie over je eigen leven kwijt bent. Toen ik geboren werd dachten ze dat ik al overleden was. Maar geheel onverwachts begon ik te schreeuwen! Nu, 58 jaar later, heb ik weer dat gevoel.
Het gevoel dat ik weer ga schreeuwen!

kleuterschool zuster Reinilda met jantje

Vanaf mijn veertiende ben ik actief in de belangenbehartiging. Ik ben zelfs voorzitter/extern directeur bij de CG Raad geweest. Dit was een geweldige baan met een goed inkomen.

Wat er aan voor af ging

Tien jaar lang heb ik me vrijwillig 40 uur per week ingezet als belangenbehartiger bij de Werkgroep Integratie Gehandicapten in Nijmegen. Hier heb ik samen met Marjola van de Brandt het eerste voorlichtingsproject voor scholen op mogen zetten. Integratie in optima forma.  Ik besloot om mijn AAW (huidige WAJONG) uitkering te verlaten en met een WVM (Wet Veruimende Maatregel) bij het Cultureel Centrum de Lindenberg te gaan werken. De toenmalige directeur Rob Oosthout heeft me de kans gegeven om met die maatregel een “echt” betaalde baan te hebben. Alhoewel, onder ons… het was wel 100 gulden minder dan mijn inkomen met AAW. Maar hier heb ik wel mijn vrouw Paula leren kennen. Vrijwilligerswerk geeft ook nieuwe kansen!

Lindenbergbezetting 3 en 4 dec 1980 onderhandelingen in de  bistro. Toos vissers, Paula Boek,  Loek Dings en Jan Troost met politie en directie.

Bezetting Lindenberg

Maar na de bezetting van de Lindenberg en nadat de Gemeente Nijmegen het centrum alsnog aanpaste voor 1,8 miljoen gulden werd het tijd dat er ook mensen met een handicap letterlijk over de drempel werden geholpen.  Hier heb ik zowel medewerkers als mensen met een handicap in contact met elkaar laten komen. 

Het activiteitencentrum

Maar wonder boven wonder nadat ik een jaar met veel plezier hier heb gewerkt kreeg ik een baan bij het activiteitencentrum het Akcent in Zwolle. Hier kon ik aan de slag als activiteitenbegeleider. Een bijzondere tijd. De toenmalig voorzitter was van mening dat ik (als gehandicapte) een verkeerd voorbeeld zou zijn voor onze cliënten.  Zij zouden wel eens kunnen denken dat zij ook wel betaald werk konden krijgen. Ik heb het geluk gehad dat de toenmalige directeur Maarten zijn nek voor me heeft uitgestoken, meer dan je van een normale directeur zou mogen verwachten. Hier heb ik bijna twee jaar met veel plezier mogen werken.  

Activiteitenbegeleider videpgroep

Juist de jonge mensen die op dat moment van uit de instelling  Bloemenstein kwamen waren voor mij een uitdaging om samen met mijn collega’s ze een plek te laten krijgen in de ‘gewone’ samenleving. 

Terug bij de WIG in Nijmegen

Mede door deze ervaring voelde ik dat, na bijna twee jaar van Wijchen naar Zwolle te hebben gereden, het tijd werd om in de nabijheid van ons huis in Wijchen weer een baan te zoeken. Bij mijn oude club de WIG, waar ik ooit begonnen ben als vrijwilliger, zochten ze een opbouwwerker (later coördinator) om samen met de bijna 40 vrijwillig(st)ers en stagiaires het gehandicaptenbeleid vorm te geven. Dit werk heb ik met veel plezier gedaan en was echt een ontzettend mooie tijd. Later, in 1995, werd ik gevraagd om me bezig te houden met rolstoelgebruikers in de Vierdaagse. 

Na dit avontuur werd ik benaderd of ik me beschikbaar wilde stellen als voorzitter van de landelijke Gehandicaptenraad. Na een uitgebreide sollicitatieprocedure ben ik in januari 1996 begonnen als voorzitter/extern directeur van de Gehandicaptenraad!

wordt vervolgd

Hoogmoed komt voor de val, hoop ik!

Blog, Opiniestuk, , , , , ,

Toen Wilders nog lid van de VVD was!

Wilders achter Rutte 1

Met afschuw heb ik gekeken naar het filmpje van Wilders over zijn reactie op de uitspraak van de rechter. Keurig voorbereid, omdat hij er in ieder geval een politiek gewin uit wil halen!

Toen ik nog voorzitter van de Gehandicaptenraad was nodigde ik nieuwe Kamerleden die op het terrein van VWS actief waren uit om samen met mij werkbezoeken in het land te doen en kennis te maken met onze achterban. Als politiek lobbyist wist ik dat de eerste kennismaking met Kamerleden vaak heel belangrijk was. De beste tijd om dit te doen was kort na de verkiezingsuitslag. In die periode was ik de meest constante factor in Den Haag. De meeste Kabinetten hadden geen lang leven. Op dat moment was Geert Wilders nog lid van de VVD en ook met hem ging ik op werkbezoek. Wilders zat gewoon naast me in mijn busje (zonder bewaking). Wel was hij heel helder over hoe hij aankeek tegen de WAO: afschaffen. Iedereen kan werken tot de laatste snik. Hij nuanceerde het nog; ‘misschien moeten we het behouden voor de laatste maanden van het leven.’ Enigszins geschokt hoorde ik dit aan. Ik probeerde het nog aan de orde te stellen maar zijn stelligheid had hij toen ook al! 

Waarom vertel ik dit!

Ik heb me tot nu toe buiten de discussie gehouden maar nu hij in het filmpje op zijn site aangaf dat de helft van Nederland achter hem stond kon ik niet anders als reageren.

Ik niet!

Laat je niet bedonderen.  Veel mensen in Nederland steunen Wilders niet. En ik zeker niet! Omdat ik ook geloof in vrije meningsuiting deel ik dit met jullie. Laat ik helder zijn: bedreigingen aan mensen waardoor ze voortdurend bewaakt worden en in een soort open gevangenis lopen wens ik niemand toe. Ook Geert niet. Ik nodig hem graag uit om weer een ritje in mijn bus te maken en met echte mensen te spreken. Mensen die een andere mening zijn toe gedaan!

De verruwing in de landelijke politiek vind ik schokkend. Het opzetten van groepen mensen tegen elkaar nog meer. Ik zie dat ook mensen uit onze achterban zich soms laten verleiden om achter de uitspraken van Wilders te gaan staan. De ernstige verslechtering door dit rechtse Kabinet, de problemen in de zorg,  PGB en de beroerde financiële situatie waar veel mensen met een handicap mee te maken geven hier aanleiding toe. Maar ook dit heeft te maken met politieke keuzes waar Wilders mede verantwoordelijk voor is. Deze zijn gemaakt in Kabinet Rutte 1 waar Wilders als gedoogpartij aan de wieg stond. Ook in zijn verkiezingsprogramma heeft hij geen enkele aandacht voor onze achterban. Alleen voor ouderen die door zijn angst zaaierij er in geloven dat hij de oplossing is. Als je dan toch een protest wil uitbrengen stem dan in maart 2017 op de lijstduwer van de partij die het dichtste bij je aansluit. 

Ik ben blij met de Grondwet.

“Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.” 

Wilders wil dit wijzigen als hij aan de macht is. Met oog op de geschiedenis weten we allemaal hoe gevaarlijk dit is.

De uitspraak van de rechter was wijs; wel een veroordeling maar geen straf. Dat een politicus de rechtbank voor “knettergek ” uitmaakt geeft wel aan wat een populist deze man is geworden zonder dat er een democratische partij aan ten grondslag ligt.

Populist:  “een persoon die populair probeert te zijn door naar het volk te spreken, maar zonder echt inhoud te hebben”. 

Zo in het kader van vrije meningsuiting heb ik mijn zegje gedaan! Zonder te beledigen!

Ik sta voor gelijke kansen voor iedereen!

foto Jeanette Schols

Kom in verzet laat je stem horen en geef je mening! Verdiep je in de partijprogramma’ s. Ga naar de stembus! Maak gebruik van je democratische rechten. Infiltreer in de politieke partijen maar laat je niet bedotten door andere groepen in onze samenleving de schuld te geven! Onze democratische rechten moeten we behouden en bevechten.

 

 

 

 

 

Ik laat me niet tillen!

Blog, , , , ,

De strijd voor het AMvB toegankelijkheid gaat door!

Vandaag was de behandeling in de Tweede Kamer over het AMvB Toegankelijkheid in de  Tweede Kamer. We hebben met alle belangenorganisaties onze zorgen geuit over de vrijblijvendheid en dat er geen heldere normen van toegankelijkheid in staan. Een uniek gebeuren, dat zoveel belangenorganisaties gezamenlijk een standpunt hebben ingenomen. Een grote meerderheid in de Tweede Kamer wil helderheid voor 19 december 2016. Dan weten we meer! 

We gaan er voor!

Ik maak van mijn handicap mijn beroep en ben te huur als ervaringsdeskundige, survivalspecialist en levenskunstenaar. Al in 1996 zei ik tijdens mijn benoeming als voorzitter van de Gehandicaptenraad dat ik me niet liet tillen! Zo ook in 2011:

“Vanaf mijn veertiende geloof ik in een samenleving waarin iedereen gelijke kansen krijgt en niet enkel voor mensen met een handicap, maar voor iedereen. Misschien ben ik te naïef, een beetje maf om daarin te geloven, maar dat ideaal heb ik nog steeds!” (Leefwijzer.nl, 2011)

 

Mee doen kost strijd: Vierdaagse 1995!

Blog, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Na de ratificatie van het VN Verdrag voor rechten van mensen met een beperking op 14 juli 2016. Is het tijd voor een terugblik op de Vierdaagse van Nijmegen in 1995 en de deelname van rolstoelgebruikers. Nu het ongecensureerde  persoonlijke verhaal,  omdat de Vierdaagse dit jaar al 100 jaar “gelopen” wordt.

klein100 jaar vierdaagse intocht 1995

Nu 21 jaar later zijn we geschiedenis in Museum het Valkhof

De geschiedenis van: Rolstoelen in de Vierdaagse van Nijmegen 1995!

In januari 1995 werd ik benaderd als coördinator van de WIG (Werkgroep integratie gehandicapten) door Rob de Jong Directeur Werkenrode in Groesbeek. Een aantal rolstoel gebruikende bewoners van Werkenrode wilden graag meedoen aan de Nijmeegse Vierdaagse. Of wij hier niet het voortouw in wilden nemen. Ik vertelde Rob dat het overleg daaromtrent muurvast zat. De Marsleiding van de Vierdaagse was al vanaf 1976 tegen deelname van rolstoelgebruikers aan de Vierdaagse en verbood een groep rolstoelgebruikers om deel te nemen . De eerste rolstoelgebruiker die mee deed was een  Deen in 1979.  Hij reed achterste voren met gebruik van zijn benen en heeft de Vierdaagse “uitgelopen” maar is  gediskwalificeerd nadat hij de finish over was . Vanaf toen is er met diverse partijen overleg geweest om deelname mogelijk te maken.

Breekijzer nodig

Lees verder Mee doen kost strijd: Vierdaagse 1995! →

Geen participatie zonder infiltratie!

Blog, Column, , , , , , , , , , , ,

In 1996 hadden we overleg bij de Gehandicaptenraad over het boek Trots en Treurnis: gehandicapt in Nederland van Agnes van Wijnen, Yolan Koster-Dreese  en Arko Oderwald. De auteurs waren verbonden aan het College van Advies van de Gehandicaptenraad (nu Ieder(in)).

klein trots en treurnisScan_20160611

Verschillende vertegenwoordigers van de Gehandicaptenbeweging waren hiervoor uitgenodigd. Na afloop zaten Petra, Luc, Roeland en ik nog wat na te praten bij de koffieautomaat op de Jacobslaan in Utrecht. Waar de toenmalige Gehandicaptenraad haar domicile had.

We nemen de macht over

Geïnspireerd door het boek besloten we dat we zouden gaan infiltreren in de “echte” samenleving. Na de jaren van apartheid zagen we een kans om de samenleving over te nemen. Al snel volgde er een discussie wie wat zou doen. Luc, vertegenwoordiger van Jopla( de jongerenbeweging,) zou gaan infiltreren in de landelijke politiek. Dit is uiteindelijk gelukt als medewerker van Jose Smits (Tweede Kamerlid PvdA). Helaas is Luc door een noodlottig ongeluk buiten zijn schuld veel te jong overleden. Ik ben er van overtuigd dat hij binnen GroenLinks een goede kandidaat was geworden.

jopla met luc
Luc Houx (foto Jopla)

Roeland zou als echte ondernemer zeker zijn doorgedrongen tot de VNO/NCW. Helaas heeft ook onze Roeland door een noodlottig ongeval dit voornemen nooit kunnen waarmaken.

foto inge hondebrink roeland sporenberg zakenmensen
Roeland Spoorenberg (foto Inge Hondebrink)

Petra zou zich met de pers gaan bezighouden. Dat doet ze gelukkig nog steeds, en haar werk heeft zeker geleid tot debat.

Ikzelf had me voorgenomen om Voorzitter van de Gehandicaptenraad te worden. Ook dat is uiteindelijk bewaarheid.

foto jan troost op podium achter tweede kamer 2003
Actie Vecht mee, veeg mee 2003

En nu!

De strijd om te integreren hebben we gestreden. Velen uit onze achterban zijn van de koude kermis thuisgekomen en besloten om in de belangenbehartiging hun brood te gaan verdienen en op deze wijze de samenleving te veranderen. Nu zijn we in een volgende stap in de emancipatie van mensen met een handicap terechtgekomen. Daadwerkelijk mee doen in een valide samenleving. Een samenleving die nog steeds vaak O.O.O.  is. Ontoegankelijk, Onbereikbaar, en Onbruikbaar – zoals ik in mijn inleiding op 24 febr 1997 meldde tijden een invitational conference Gelijke Kansen bij het Ministerie van VWS. De titel van mijn inleiding was: Nederland is een apartheidsstaat voor gehandicapten. Niet gemarteld, maar wel gemangeld.

Infiltratie lukt steeds beter

Steeds vaker lukt het ons een plaats in te nemen in de “echte” samenleving. Ik ben inmiddels geïnfiltreerd bij MEE NL; een andere college bij de Rechtbank;  anderen weer als wethouder, burgemeester, journalist of ZZP’er.

Kan ik er in?
Kan ik er in?

Het is niet simpel, omdat we nog steeds aanlopen tegen de ontoegankelijke samenleving: op Internet, in taalgebruik, door het gemis van toegankelijke toiletten, en het feit dat we nooit samen met onze niet-gehandicapte collega’s op school hebben gezeten. We zijn er nog niet, maar met het VN Verdrag in het vooruitzicht denken we nu niet meer vanuit ons lot, maar vanuit Burgerrechten.

Uit de oude doos 2004: Gelijke rechten voor gehandicapten!

Kranten en tijdschriftenartikelen, , , , , ,

“Rouvoet heeft in strijd om gelijkberechtiging grote rol gespeeld”

De Chronisch zieken en Gehandicapten Raad Nederland (CG-Raad) vertegenwoordigt zo’n 140 organisaties van mensen met een lichamelijke handicap of een chronische ziekte. Taak van de raad is de collectieve belangenbehartiging van mensen met een handicap of chronische ziekte, op gebieden als sociale zekerheid, arbeid, inkomen, mobiliteit en toegankelijkheid. Regelmatig gaat voorzitter Jan Troost in gesprek met het kabinet en de politieke partijen om weer te geven, wat er leeft bij de mensen met een handicap of chronische ziekte in Nederland.

2004 Basketbalwedstrijd Almere ontmoeting met Rouvoet en Bos.
2004 Basketbalwedstrijd Almere ontmoeting met Rouvoet en Bos.

Alles is aangepast. Vanzelf openslaande deuren, brede gangen, rol- Alles is aangepast. Vanzelf openslaande deuren, brede gangen, rol-stoelbestendige werkplekken. Het
kantoor van de Chronisch zieken en Gehandicapten Raad Nederland in
Utrecht is zo ingericht dat het voor gehandicapten goed toegankelijk is. Ik praat met voorzitter Jan Troost – zelf ook gehandicapt – over zijn werk, de sociaal-economische politiek van het kabinet en de gevolgen voor gehandicapten.

Wat is de belangrijkste doelstelling van de CG-Raad?

Heel kort: gelijke rechten voor mensen met en zonder beperkingen. Volwaardig burgerschap. Dertig jaar geleden heerste er in Nederland echt een soort apartheidsdenken wat dat betreft. Ge-handicapten leefden in speciale huizen. Gelukkig is nu iets als het gezin ook in beeld gekomen voor de gehandicapte.
En ere wie ere toekomt; iemand als André Rouvoet heeft in die strijd om gelijkberechtiging toch een grote rol gespeeld. Zo heeft hij kort geleden bewerkstelligd, dat de Tweede Kamer een wet aangenomen heeft, die alle beledigende en discriminerende uitlatingen over gehandicapten verbiedt.

Gehandicapten zouden ook meer vanuit het economisch perspectief bekeken moeten worden.

Maar hoever gaat de doelstelling van de CG-Raad?  Vindt u bijvoorbeeld ook, dat alle hobbelige, antieke straatjes in de oude binnensteden opnieuw bestraat moeten worden?

Nou, ik ben redelijk radicaal wat dat betreft. Uiteindelijk kan een handicap iedereen overkomen. Het is vaak een kwestie van tijd. Ouder worden we allemaal en ook dan wil je volwaardig kunnen functioneren. Wij denken dus eigenlijk voor de Nederlandse samenleving als geheel. Ach, en natuurlijk weet ik, dat de binnenstad van Ede beter toegankelijk is dan die van Amsterdam. Daar ben ik redelijk in. Belangrijker is: val je als gehandicapte niet buiten de boot? Heeft u dingen zien veranderen de laatste jaren, bijvoorbeeld in de beeldvorming? Meer en meer onderkent het bedrijfsleven het economisch belang van gehandicapten. Dat heeft ook te maken met het toenemende aantal ouderen.

Heeft u dingen zien veranderen de laatste jaren, bijvoorbeeld in de beeldvorming?

Meer en meer onderkent het bedrijfsleven het economisch belang van gehandicapten. Dat heeft ook te maken met het toenemende aantal ouderen. Kijk, ik moet ook mijn boodschappen doen, ik eet ook. En als ik met jou en de fotograaf in een lekker restaurantje wil gaan eten, dan ga ik niet ergens naartoe, waar ik niet naar binnen kan. Die restauranthouder loopt dus drie klanten mis. En dat kan hij zich in deze tijd niet meer veroorloven. Gehandicapten zouden ook meer vanuit het economisch perspectief bekeken moeten worden.

Het gaat economisch niet goed. Nederland vergrijst. Het kabinet moet bezuinigen op de AWBZ en andere voorzieningen …

Het probleem is, dat wij in Nederland vaak nog niet integraal denken

Ook wij zien dat het economisch niet goed gaat. Het probleem is, dat wij in Nederland vaak nog niet integraal denken. Want als we het toch over kostenbesparing hebben, bouw dan nieuwe huizen standaard zo, dat ze goed toegankelijk zijn, dat je er levenslang kan blijven wonen. Dan hoeft de bewoner, áls hij bijvoorbeeld zijn heup breekt, niet direct op stel en sprong naar een verzorgingshuis, omdat zijn flat geen lift heeft. Dat scheelt zoveel kosten. Het kabinet bezuinigt op veel terreinen: zorg, openbaar vervoer … En omdat gehandicapten, evenals andere zwakke groepen, met al die terreinen te maken hebben, treffen de bezuinigingen hen onevenredig zwaar.  Daarnaast is er ontzettend veel bureaucratie. Al die dossiers, al die indicaties die elk jaar weer vastgesteld moeten worden,  -ik ga echt niet meer lopen! -dat kost zoveel geld.  Kijk, wij hebben altijd gezegd: je moet de méérkosten vergoeden. Alleen de kosten die gehandicapten méér maken voor bijvoorbeeld openbaar vervoer dan niet-gehandicapte mensen. Daar zijn we rea-listisch in. Én wij vragen ons af, waarom je boven de derde belastingschijf geen AWBZ-premie meer hoeft te betalen. Dat is een keuze van het kabinet, dat weet ik wel, maar premies betaal je uiteindelijk ten bate van jezelf! Iedereen krijgt met handicaps of chronische ziekten te maken.

Het kabinet snijdt bijvoorbeeld in de AWBZ omdat die te duur wordt …

Ja, dat is de grote angst: dat de kosten van de AWBZ de pan uitrijzen. Nu hebben ze al het geld van de WMO, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning  – Ondergang, zeggen wij altijd -, in een gemeentefonds gestort. En de gemeenten moeten het gaan doen. Wat blijkt: in Arnhem wordt maar 40% van deze gelden uiteindelijk voor hun doel gebruikt!
Één van de kernwoorden van dit kabinet is de eigen verantwoordelijkheid. Als dat betekent: zorg voor de ander, bijvoorbeeld in de straat, dan vind ik dat een positieve grondgedachte. Alleen: je moet voor die ander kúnnen zorgen. Er is wel deskundigheid nodig als er écht iets aan de hand is.

Het kabinetsbeleid raakt de gehandicapten onevenredig zwaar

Vroeger leefden de gehandicapten van aalmoezen, waren ze afhankelijk van de goedheid van anderen, van de kerk. De laatste tijd hebben gehandicapten de mogelijkheid gehad zelfstandiger en minder afhankelijk te zijn. Je hebt de overheid daarvoor nodig, willen ze niet in een nieuwe afhankelijkheidspositie, bijvoorbeeld van buren of familie, terechtkomen.

ChristenUnie wel eens te bescheiden over hun successen.

Hoe ziet u de toekomst?

Persoonlijk ben ik wel geneigd die somber in te zien.  Het kabinetsbeleid raakt de gehandicapten onevenredig zwaar, op allerlei terreinen. Ze worden weer afhankelijk van hun omgeving. Gaan we weer terug naar vroeger? Het ligt niet alleen aan de economie. Ook onder Paars ging het voorzieningenniveau al naar beneden. Dat heeft, denk ik, ook te maken met de toenemende individualisering.

Hoe waardeert u de sociaal-economische standpunten van de ChristenUnie in deze kwestie?

Andre Rouvoet Christen Unie fractievoorzitter 2004
Andre Rouvoet Christen Unie fractievoorzitter 2004

Wat ik in de ChristenUnie waardeer, is dat ze vanuit een visie de dingen doen. Ze staan waar ze staan en ze gaan ergens voor, secuur en degelijk. Maar ze zijn
wel eens te bescheiden over hun successen, zoals dat van André Rouvoet onlangs.

Wie is uw grote voorbeeld?

Ja, wie is dat… Ik denk toch de Amerikaanse president Roosevelt, die het verloop van de Tweede Wereldoorlog zo beïnvloed heeft. Tijdens een werk-bezoek liep hij polio op. Zo zie je: het kan iedereen overkomen. Hij kon als president bijna niet meer lopen, maar dat mocht niemand weten. Niemand wilde het ook weten. Onlangs is in Washington een standbeeld van hem onthuld, zittend in een rolstoel. Toen ik daar was, zag ik spelende kinderen op zijn schoot kruipen. Dat is toch geweldig!

Eerder verschenen: Handschrift Politiek Magazine Christen Unie september 2004