Na de ratificatie van het VN Verdrag voor rechten van mensen met een beperking op 14 juli 2016. Is het tijd voor een terugblik op de Vierdaagse van Nijmegen in 1995 en de deelname van rolstoelgebruikers. Nu het ongecensureerde persoonlijke verhaal, omdat de Vierdaagse dit jaar al 100 jaar “gelopen” wordt.
Nu 21 jaar later zijn we geschiedenis in Museum het Valkhof
De geschiedenis van: Rolstoelen in de Vierdaagse van Nijmegen 1995!
In januari 1995 werd ik benaderd als coördinator van de WIG (Werkgroep integratie gehandicapten) door Rob de Jong Directeur Werkenrode in Groesbeek. Een aantal rolstoel gebruikende bewoners van Werkenrode wilden graag meedoen aan de Nijmeegse Vierdaagse. Of wij hier niet het voortouw in wilden nemen. Ik vertelde Rob dat het overleg daaromtrent muurvast zat. De Marsleiding van de Vierdaagse was al vanaf 1976 tegen deelname van rolstoelgebruikers aan de Vierdaagse en verbood een groep rolstoelgebruikers om deel te nemen . De eerste rolstoelgebruiker die mee deed was een Deen in 1979. Hij reed achterste voren met gebruik van zijn benen en heeft de Vierdaagse “uitgelopen” maar is gediskwalificeerd nadat hij de finish over was . Vanaf toen is er met diverse partijen overleg geweest om deelname mogelijk te maken.
Ben vannacht om 24.00 uur gaan slapen om half 3 was het opstaan geblazen. Ik heb wat koffie gezet met mijn slaapdronken kop en brood gesmeerd voor Aschwin en Marco. Ze verteld dat ze de Rob Jordaans penning en een vierdaagse rolstoel krijgen i.p.v. van het felbegeerde Vierdaagse kruisje. Gisteravond kon ik het ze niet meer vertellen want ze waren al in dromenland.
Staatstsecretaris Erica Terpsta bekijkt samen met Chris Gras de speciaal gemaakte rolstoel voor onze lopers.(foto Rolstoel Service Nijmegen)
Een half uur later stonden Guus, Gabriel en Henk al te wachten bij de bus van Werkenrode. Met Gabriel nog even de laatste stand van zaken besproken. Om kwart voor 4 vertrokken we voor de laatste grote prestatie van ons WIG-team. Op de laatste dag word je door alle mensen langs het parcours bijna gedragen naar de finish op de Annastraat.
Spanning.
Nu pas voel ik de enorme spanning waar we de afgelopen week onder hebben moeten werken en rijden. Er valt een enorme druk van mijn schouders en voel nu pas de vermoeidheid. Vandaag wordt het vast een geweldige dag, alleen mijn stem klinkt als een bootwerker. Toen onze lopers onderweg waren naar de Wedren ben ik even snel gaan douchen ook om de pijn aan mijn schouder wat te verlichten. Toch vind ik het jammer dat ik de laatste dag niet met onze ploeg mee kon rijden. Roeland onze coördinator op het kantoor van de WIG vind het niet verantwoord dat ik nu op het parcours zit. Dit omdat ik bereikbaar moet zijn voor de pers en de organisatie. Ik heb nog genoeg te doen en drink met Frank , de nachtportier van Werkenrode, nog een warm bakje koffie. Ruim de bungalow op want hier komen we niet meer terug om half zes bel ik Birgit op of ze de autotelefoon komt brengen. Bel ook nog even naar Karien Joore onze voorzitter , of ze nog wat geld kan halen want organiseren kost nu eenmaal geld. Twee uur later arriveert Birgit samen met Annie die haar naar Werkenrode heeft gereden met de opgeladen telefoon. Annie had op mijn verzoek Lydia opgehaald met de videocamera. Daarna gaan Lydia en ik het geld ophalen bij onze voorzitter waar we om 9 uur aankomen. Hierna halen we Rashid (ons teamlid die de eerste dag is uitgevallen) en zijn vriendin op. Wat Rashid niet wist is dat zijn vriendin er voor gezorgd had dat hij in het programma van Jack Spijkerman “Heb je een wens , vraag het de VARA” zou komen.
Rashid (foto jan Troost)
Een journalist van de VARA zou om 11.00 uur in Café de Molen in Malden zijn. Dit was ook de verzamelplaats voor de WIG organisatie, de lopers en Rolstoel Service Nijmegen die de locatie had geregeld. Ik neem de rolstoel van Rashid even mee met een smoes want we wilden hem versieren met helium ballonnen. Ondanks dat hij was uitgevallen werd hij door Jack Spijkerman in het zonnetje gezet. Met zijn arm ging het gelukkig steeds beter maar adviseerde hem om zijn arm tijdens de intocht toch in een mitella te laten zitten.
De intocht!
Om 14.00 uur waren al onze “lopers” binnen. Paula mijn vrouw is ook gekomen om in de feestvreugde te delen. Ze heeft op de achtergrond een belangrijke rol gespeeld. De grote fles champagne wordt open getrokken en Marco zorgt er natuurlijk voor dat de hele ploeg natgespoten wordt. Iedereen heeft het gehaald . Moe, oververhit en erg enthousiast. Het laatste gedeelte zou ik zelf mee rijden, maar omdat Rashid ook mee moest naar de overhandiging bied ik hem om hem te trekken d.m.v. een touw tussen de beidde rolstoelen.
De intocht
Onze wandelaars kregen de Rob Jordaans-penning uitgereikt door Independent Living Nederland. Gabriel krijgt een speciaal aanhangwagentje voor de bloemen aangehaakt. Deze kar willen we gebruiken voor de bloemen want en rijden en bloemen vast houden is nu eenmaal niet zo eenvoudig. We stellen ons op op het terras en al zingend lopen we naar de finish in Nijmegen.
De intocht (foto Jan van Teeffelen)
Het enthousiasme van het publiek aan de kant is enorm. Van alle kanten worden er bloemen aangeboden (achteraf zou blijken dat ons team 240 bossen bloemen had gekregen). De warmte van 35 graden op het parcours is overweldigend, maar de sfeer op de “Via Gladiola” geeft de echte vierdaagse spirit. Voor de KNBLO winkel op de Annastraat staat Omroep Gelderland zij doen verslag van de overhandiging van “onze lopers” van de Rob Jordaans-penning.
Overhandiging Rob Jordaans penning.
Van de voorzitter van Independent Living Nederland Tine Kouwenhove krijg ik als eerste een medaille en oorkonde uitgereikt voor mijn rol als rolstoel marsleider. Ik ben hier door geroerd want Rob Jordaans was een oud klasgenoot van de Mytylschool in Dordrecht en een groot voorvechter voor gelijke kansen en onafhankelijk leven.
Alternatief vierdaagse kruisjeRob Jordaans medaille overhandigd door Independent Living (Tine Kouwenhove)
Voor KNBLO kantoor het WIG team
Rob was inmiddels overleden en ik vond het toch een grote eer dat ik hem als eerste kreeg. De rest van het team was ook erg enthousiast. Na de hartverwarmende woorden van Tine en onze voorzitter van de WIG Karien gaan we naar de VIP Tribune. Paula had twee WIG vierdaagse T-shirts keurig met een rode strik versiert om te overhandigen aan marsleider Chris Bos en Jac Trum (raadslid CDA). De laatste had zich voordat de Vierdaagse begon , al meerdere malen uitgesproken tegen de pers, dat hij als loper tegen deelname van de rolstoelers was. Aangekomen bij de VIP tribune komt onze Burgemeester d’Hondt ons tegemoet lopen om ons te feliciteren met deze prestatie.
Marsleider Chris Bos krijgt van rolstoel marsleider Jan Troost WIG T-shirt overhandigd.
Wat een chaos!
Wat er toen gebeurde is bijna niet te beschrijven. Het lijkt wel op de Tour de France, overal cameraploegen waaronder het NOS-journaal, RTL 4, Omroep Gelderland , journalisten, fotografen en radioverslaggevers die ons letterlijk bestormden.
Na nog even tegen de marsleider gezegd te hebben dat we akkoord zouden gaan met een limiet van 100 rolstoelgebruikers, zetten we onze weg voort , onder luid applaus van het publiek op de tribune en langs de kant van de weg. Na het afstempelen moet ik nog even naar de Vereniging het hoofdkwartier van de Vierdaagse voor een interview met radio Unique. Ik neem nog even afscheid van de medewerkers van de KNBLO waar ik prima mee heb samengewerkt. Daarna ga ik de stad in om samen met de medewerkers van de WIG en onze lopers nog een borrel te drinken op de Waalkade. We heffen gezamenlijk het glas en op mijn vraag of ze volgend jaar weer mee doen. Luid er een eenduidig ja . De heer Schakel, Voorzitter van de van de KNBLO en Erica Terpstra zijn voor, nu nog de rest van de KNBLO.
Bij mijn afscheid uit Nijmegen kreeg ik deze tekening van Renee Donders.
Tekening Vierdaagse van Renee Donders
Naschrift: Uiteindelijk zou het nog tot 2009 duren voordat de rolstoelgebruikers het Vierdaagsekruisje zouden krijgen i.p.v. een certificaat. De eerste die hem in ontvangst mocht nemen was Carolien Smit uit Nijmegen. Met mijn buur de helaas inmiddels overleden Marsleider Chris Bos is het weer helemaal goed gekomen. Ook Jac Trum (oud raadslid CDA) en ik zijn nu weer vrienden op facebook.
In januari 1995 werd ik benaderd als coördinator van de WIG (Werkgroep integratie gehandicapten) door Rob de Jong Directeur Werkenrode in Groesbeek. Een aantal rolstoel gebruikende bewoners van Werkenrode wilden graag meedoen aan de Nijmeegse Vierdaagse. Of wij hier niet het voortouw in wilden nemen. Ik vertelde Rob dat het overleg daaromtrent muurvast zat. De Marsleiding van de Vierdaagse was al vanaf 1979 tegen deelname van rolstoelgebruikers aan de Vierdaagse. Een Deen in een rolstoel reed in 1976 mee, maar werd gediskwalificeerd. Vanaf toen is er met diverse partijen overleg geweest.
Het persbericht van de WIG
Ook middels de pers hadden we al met enige regelmaat onze visie gedeeld. Maar de K.N.B.L.O gaf geen krimp, Iedere keer dezelfde mantra: ” volgens de statuten moet je het ene been voor het andere zetten en het gewicht van het ene been op het andere overbrengen”. Lees verder De geschiedenis van: Rolstoelen in de Vierdaagse van Nijmegen 1995! Deel 1→
